2022/10/30

ΝΕΟ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ "ΘΗΒΑΪΚΗΣ ΦΩΝΗΣ"

  

Κυκλοφόρησε το 89 Τεύχος της "Θηβαικής Φωνής"


ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

  • Ομιλία στη Γέννηση της Θεοτόκου
  • Το Θείο Πάθος και η Ανάσταση του Χριστού
  • Υμνολογικά Θέματα
  • Νοερά Άθληση
  • Η Αγία Πενθέκτη Σύνοδος
  • Το Γλωσσικό Ζήτημα
  • Συζήτηση Πνευματιστή και Σοσιαλιστή με τον Ορθόδοξο
  • Αδημοσίευτα Θαύματα του Αγίου Πατρός Ματθαίου
  • Ο εγκέφαλος, οι νευρώνες και η Ορθόδοξη εμπειρία
  • Νέα Εποχή
  • Σμύρνη 1922 η Μικρασιατική Καταστροφή
  • Καταβασίες της Εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου
  • Η ανατροφή των τέκνων κατά τον Άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο
  • Εκκλησιαστικές ειδήσεις

2022/10/27

Η ΑΦΑΝΗΣ ΗΡΩΪΔΑ ΤΟΥ 1940

Η Ελληνίδα στο Έπος του ’40 - Η Αφανής Ηρωίδα

Κάθε χρόνο τὸ Πανελλήνιο ἑορτάζει μὲ ἰδιαίτερη λαμπρότητα ἕνα ἀπὸ τὰ σημαντικώτερα γεγονότα τῆς νεώτερης ἱστορίας του: τὸ Ἔπος τοῦ ’40. Δὲν εἶναι δύσκολο νὰ καταλάβουμε γιατί οἱ Ἕλληνες δίνουμε τόση σημασία στὰ ἱστορικά μας γεγονότα. Κάθε λαὸς κουβαλάει τὴν ἱστορία του καὶ πορεύεται ἀνάλογα. Οἱ Ἕλληνες φέρουμε μαζί μας ἕνα παρελθὸν μὲ βιώματα 4.000 χρόνων. Μιὰ δεξαμενὴ σοφίας, ἀνθρωπίνων ἀξιῶν καὶ ἡρωισμοῦ διατρέχει τὸ αἷμά μας· μιὰ ἀνεξάντλητη πηγὴ μᾶς ἐμπνέει, μᾶς τονώνει τὸ ἠθικό, μᾶς δίνει κουράγιο, μᾶς κρατάει ὄρθιους, μᾶς ὁδηγεῖ μπροστά. Γιὰ τὸν Ἕλληνα ἡ ἱστορικὴ ἀναδρομὴ καὶ ἡ ἀναφορὰ στὸ παρελθόν του εἶναι ζωτικὴ ἀνάγκη, θέμα ἐπιβίωσης. Καὶ φυσικὰ ἡ μνήμη δὲν περιορίζεται· εἶναι ἐλεύθερη.


Πηγαίνοντας λοιπὸν 79 χρόνια πίσω, στὴν ἐποποιΐα τοῦ 1940, θὰ ἀναφερθοῦμε σὲ μία ἀπὸ τὶς ἡρωικότερες μορφές της: τὴν Ἑλληνίδα. Θὰ κάνουμε λόγο γιὰ τὴν παρουσία καὶ τὴ μεγάλη προσφρορά της στὰ μετόπισθεν, καὶ θὰ ἐξάρουμε τὴν αὐτοθυσία καὶ λεβεντιὰ τῆς Ἠπειρώτισσας καὶ Μακεδόνισσας στὴν πρώτη γραμμή. Πρόκειται γιὰ ἕνα θέμα τόσο ἐνδιαφέρον καὶ μεγάλο, ἀλλὰ καὶ τόσο ἄγνωστο. Ἕνα παράδειγμα μοναδικὸ στὴν παγκόσμια ἱστορία, παραμελημένο, σχεδὸν περιφρονημένο.

Οἱ Ἰταλοὶ πάτησαν τὰ χώματά μας. «Θὰ κάνουμε πόλεμο ὣς τὸ τέλος, ὣς τὶς ἔσχατες συνέπειές του», ἔγραφε ὁ στρατευμένος λογοτέχνης Γιῶργος Θεοτοκᾶς (Τετράδια Ἡμερολογίου): «Τὸ πήραμε ἀπόφαση ὅλοι μαζί, ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμή, μὲ μιὰ σκέψη, μ’ ἕνα ἔνστικτο, οἱ βουνίσιοι κι οἱ καμπίσιοι κι οἱ κάτοικοι τῶν πόλεων κι οἱ θαλασσινοί, οἱ παλαιοὶ κι οἱ νέοι, οἱ συντηρητικοὶ κι οἱ ριζοσπαστικοί, οἱ ποιητὲς κι οἱ ἐργάτες κι οἱ μεταπράτες. Δὲν θὰ ζητήσουμε ἀνακωχή, γιὰ νὰ σώσουμε τὰ σπίτια καὶ τὰ ἐργοστάσια, οὔτε κἂν γιὰ νὰ σώσουμε τὸ κεφάλι μας ποὺ κινδυνεύει».

Τὰ πλήθη χαιρετοῦσαν κι εὐλογοῦσαν τὰ χιλιάδες Ἑλληνόπουλα ποὺ μὲ τὸ χαμέγλο στὰ χείλη βιάζονταν νὰ φτάσουν στὸ μέτωπο, ἐκεῖ ψηλά, στὸν βωμὸ τῆς ἐλευθερίας, νὰ πολεμήσουν, ἔστω καὶ χωρὶς καμμία ἐλπίδα νίκης, μόνον γιατὶ ἔπρεπε. Γιατὶ ἔγινε ἀπόπειρα καταφρόνησης τῆς τιμῆς καὶ τῆς ἀξιοπρέπειας τῶν Ἑλλήνων. Γιατὶ ἀπαιτήθηκε, ἀπ’ ἔξω, νὰ γίνουμε ἐθνικὰ αὐτόχειρες, νὰ σταματήσουμε τὸν δρόμο στὴν ἱστορία μας, νὰ ξεπουλήσουμε τὴ φυλή μας, νὰ καταδώσουμε τὸ μέλλον μας.

Και ἡ Παναγία τῆς Τήνου πάντα δίπλα στοὺς φαντάρους καὶ τοὺς εὐζώνους, πάνω στὰ μικρὰ δελτάρια, μικρὴ εἰκόνα στὸ ἀμπέχονό τους, ὄνειρο καὶ ὅραμα μαζὶ στὰ χαρακώματα, σκέπη καὶ ἀγκαλιά, ὕμνος καὶ ψαλμῳδία στὰ χείλη τοῦ στρατευμένου ἱερέα, παρηγοριὰ στὸν ἀκρωτηριασμένο καὶ στὸν ἑτοιμοθάνατο. Ἡ Παναγία, ἡ μεγάλη Μάννα! Νὰ ἡ πρώτη γυναίκα ποὺ στήριξε τὸν μεγάλο ἀγῶνα. «Εἶναι ἡ μόνη γυναικεία μορφὴ ποὺ κυκλοφορεῖ σὲ χιλιάδες εἰκονίτσες στὸ μέτωπο…», γράφει Σπύρος Μελᾶς στὸ ἔργο του Ἡ δόξα τοῦ ’40. Ἀκόμη κι οἱ Ἰταλοὶ αἰχμάλωτοι ὁμολογοῦσαν ὅτι ἔβλεπαν μιὰ μαυροφορεμένη ψιλόλιγνη γυναίκα νὰ ὁδηγεῖ τοὺς ἑλληνικοὺς λόχους.

Εἶναι ἐκεῖνοι οἱ λόχοι ποὺ θαυματούργησαν στὶς ψηλὲς ἀετοράχες τῆς Πίνδου, στὶς βαθιὲς χαράδρες τῆς Κλεισούρας, στὶς κορφὲς τῆς περήφανης Τρεμπεσίνας, στὶς χαμηλὲς πλαγιὲς τοῦ ὑψώματος 731, ὅπου ἔπεφταν στοίβα τὰ νεαρὰ κορμιά. Ποῦ βρῆκαν τὴ δύναμη κι ὄρθωσαν τὸ ἀνάστημά τους στὶς ὀρδὲς τῶν φασιστῶν σὲ μιὰ ἄνιση ὑλικὰ μάχη; Καί, ὢ τοῦ θαύματος! Ἐπικράτησαν! Σταμάτησαν τὸν ἱταμό, τὸν ἰσχυρό, τὸν φανφαρόνο εἰσβολέα, τὸν ἀνέτρεψαν, τὸν ἔτρεψαν σὲ φυγή, τὸν κυνήγησαν ἔξω ἀπ’ τὰ ἱερὰ χώματά μας, τὸν βέβηλο, τὸν ἐξευτέλισαν.

«18 Νοεμβρίου 1940. Φεύγουμε γιὰ τὸ μέτωπο. Ὅλη ἡ Ρωμιοσύνη μᾶς χαιρέτησε στὸ πέρασμά μας. Νέοι, γέροι, γυναῖκες, παιδιά. Μᾶς στέλνουν φιλιά. Κάνανε τὸ σταυρό τους κι ὕστερα σηκώνανε στὸν οὐρανὸ τὰ χέρια. Λυπᾶμαι τοὺς συναδέλφους μου ποὺ δὲν γνώρισαν τέτοιες στιγμές. Τὰ δάκρυα σοῦ ’ρχονται στὰ μάτια...» (Ἄγγελος Τερζάκης, Ἡμερολόγιο τοῦ μετώπου).

Οἱ μαννάδες εἶναι ποὺ θὰ ἀποχαιρετήσουν τὰ παιδιά τους ποὺ φεύγουν. Θὰ δοῦν τοὺς ἀνθρώπους τους ἴσως γιὰ τελευταία φορά. Θὰ τοὺς δώσουν μαζὶ ἕνα φυλαχτό. Λίγο πιὸ πέρα, οἱ γυναῖκές τους, οἱ ἀρραβωνιαστικές, οἱ ἀδελφές, τὰ παιδιά. Ὅλες τοὺς εὔχονταν μὲ τὴ νίκη. Εἶναι οἱ νέες Σπαρτιάτισσες ποὺ τοὺς κατευοδώνουν, εὐχόμενες «μὲ τὴν ἀσπίδα» («ἢ ΤΑΝ»: μὲ τὴ νίκη). Καὶ οἱ Μανιάτες τὸ 1821 εἶχαν λάβαρο τὴ φράση «Νίκη ἢ Θάνατος», καὶ ὄχι «Ἐλευθερία ἢ Θάνατος», ὅπως οἱ ἄλλοι Ἕλληνες. Διότι γιὰ τοὺς Σπαρτιάτες καὶ τοὺς ἀπογόνους τους Μανιάτες ἡ Ἐλευθερία ἦταν δεδομένη· οἱ ὑπόλοιποι Ἕλληνες τὴ διεκδικοῦσαν.

Ἡ μητέρα εἶναι ποὺ πληγώνεται, ὀδύρεται, μοιρολογεῖ, τραβάει τὰ μαλλιά της ἡ ἔρμη ἀπὸ τὸν χαμὸ τοῦ μονάκριβού της, ἐκείνη ποὺ θὰ ζήσει ὅλη τὴν ὑπόλοιπη ζωή της τυλιγμένη στὰ μαῦρα. Αὐτὸς ὁ τρόπος ἀντιμετώπισης τοῦ πολέμου μᾶς θυμίζει ὅτι ἡ Ἑλληνίδα σήμερα συμπεριφέρεται μὲ τὸν ἴδιο ἀκριβῶς τρόπο ὅπως χιλιάδες χρόνια πρίν, ὅπως στοὺς ὁμηρικοὺς πολέμους. Μᾶς τὸ λένε αὐτὸ τὰ ἀρχαῖα ἑλληνικὰ κείμενα. Στὴν τραγῳδία Ἑκάβη ὁ Εὐριπίδης λέει τόσο παραστατικά: «Ὡστόσο, δίπλα στὸν Εὐρῶτα, στὸ σπίτι της, κάποια γυναίκα τῆς Σπάρτης, ποὺ χάθηκαν τὰ παιδιά της (στὴν Τροία), θὰ κλαίει καὶ τὸ λευκό της κεφάλι θὰ κτυπᾷ καὶ θὰ ματώνει τὰ νύχια της».

Μὰ τὸ ἴδιο κάνει καὶ ἡ Ἠπειρώτισσα καὶ ἡ Μακεδόνισσα τοῦ 1940. Δὲν εἶναι αὐτὸ μιὰ τρανὴ τρανὴ ἀπόδειξη τῆς διαχρονικῆς συνέχειας τῆς φυλῆς μας καὶ τῆς καταγωγῆς μας; Δὲν ἀποτελεῖ κόλαφο στοὺς σημερινοὺς ἰδιοτελεῖς παραχαράκτες τῆς Ἱστορίας, πού, παριστάνοντας τάχα τοὺς ἀμαθεῖς, τοὺς δῆθεν ἀνιστόρητους, ἐπιβουλεύονται οἱ γελοῖοι τὶς βόρειες περιοχές μας;

Ἡ γυναίκα ὡς μάννα εἶναι φυσικὸ νὰ μισεῖ τὸν πόλεμο καὶ νὰ θλίβεται γιὰ τὶς συνέπειές του. Μά, αὐτὸ τὸ ἔλεγε καὶ ὁ Ἡρόδοτος, ὁ πατέρας τῆς Ἱστορίας: «Ἀπεχθάνομαι τὸν πόλεμο, ὅπου οἱ γονεῖς θάπτουν τὰ παιδιά τους».

Καὶ ἡ ἱστορία γραφόταν ἐκεῖ πάνω, στὰ βουνὰ τῆς Ἠπείρου, στὸ μέτωπο, ἔνδοξη καὶ λαμπρή, μὲ αὐταπάρνηση καὶ αἷμα. Γραφόταν ὅμως καὶ στὸ ἐσωτερικὸ μέτωπο τῆς πατρίδας, ποὺ πολεμοῦσε μὲ τὰ δικά του μέσα, γιὰ νὰ στηρίξει τὴν πρώτη γραμμή. Οἱ μάχες στὰ μετόπισθεν ἀπεδείχθησαν ἐξίσου σημαντικὲς μὲ αὐτὲς τῶν πρόσω.

Ἔτσι, ὅταν σήμαναν οἱ σάλπιγγες καὶ ἤχησαν τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου, βρῆκαν τὴν Ἑλληνίδα στὶς ἐπάλξεις, ἐπὶ ποδός, μὲ τὸ ὅπλο «παρὰ πόδα». Εἶναι πέραν ἀπὸ κάθε θαυμασμὸ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἀνταποκρίθηκαν οἱ Ἑλληνίδες αὐθόρμητα στὴν ἀνάγκη τῆς πατρίδας, στὸ μεγάλο χρέος. Αὐτὰ τὰ τρυφερά, ἀδύναμα πλάσματα, ἐκτὸς ἀπὸ μαννάδες, σύζυγοι, νοικο κυρές, ἀγρότισσες, ἦσαν ἀφανεῖς ἡρωίδες τῆς πολεμικῆς κινητοποίησης τῆς χώρας.

Ἀμέσως ἐνεργοποιοῦνται δεκάδες γυναικεῖες ὀργανώσεις κάτω ἀπὸ τὴ συλλογικὴ κίνηση «Ἡ Φανέλα τοῦ Στρατιώτη». Σὲ αὐτὴ συμμετεῖχε ὅλος σχεδὸν ὁ γυναικεῖος πληθυσμὸς τῆς χώρας, μὲ σκοπὸ τὴ συγκέντρωση ρουχισμοῦ γιὰ τὸν μαχόμενο στρατό μας στὰ σύνορα, ὅπου ὁ δριμὺς χειμώνας θέριζε τὰ παλληκάρια, ἦταν ὁ χειρότερος ἐχθρός.

Οἱ διπλωματοῦχες καὶ ἐθελόντριες ἀδελφὲς τοῦ Ἐρυθροῦ Σταυροῦ, ὅπως θὰ ἀναφέρουμε παρακάτω, ἀναδείχθηκαν ὁ σπουδαιότερος βοηθὸς καὶ συνεργάτης στὴν τιτάνια ἐθνικὴ προσπάθεια.

Εἶναι πέραν ἀπὸ κάθε θαυμασμὸ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἀνταποκρίθηκαν οἱ Ἑλληνίδες αὐθόρμητα στὴν ἀνάγκη τῆς πατρίδας, στὸ μεγάλο χρέος. Αὐτὰ τὰ τρυφερά, ἀδύναμα πλάσματα, ἐκτὸς ἀπὸ μαννάδες, σύζυγοι, νοικοκυρές, ἀγρότισσες, ἦσαν ἀφανεῖς ἡρωίδες τῆς πολεμικῆς κινητοποίησης τῆς χώρας.

Τὸ Λύκειο τῶν Ἑλληνίδων ἦταν ἕνας ἄλλος φορέας ποὺ ἡ συνεισφορά του ὑπῆρξε σημαντική. Εἶχε ἤδη ὀργανώσει πρὶν ἀπὸ τὸν πόλεμο μαθήματα μαθητικῆς ἀεράμυνας, ὅπου ἐκπαιδεύθηκαν ὡς νοσοκόμες ἑκατοντάδες μέλη του. Ὀργανώθηκαν σεμινάρια ἐκμάθησης βασικῶν ἀγροτικῶν λειτουργιῶν γιὰ τὴν καλλιέργεια κηπευτικῶν σὲ πάρκα, πλατεῖες καὶ ἄλλους δημόσιους χώρους, σὲ μιὰ ἐκστρατεία γιὰ τὴν αὐτάρκεια τροφίμων στὰ μετόπισθεν καὶ τὴ σίτιση τοῦ στρατοῦ στὰ σύνορα.

Μποροῦμε νὰ ξεχάσουμε τὶς ἐθελόντριες γυναῖκες καὶ κοπέλες ποὺ στελέχωναν τὰ συσσίτια γιὰ τὰ παιδιὰ τῶν ἀστικῶν περιοχῶν, τὶς λεγόμενες «Ἑστίες»; Αὐτὲς ὀργανώθηκαν κατὰ τὴν Κατοχὴ ἀπὸ τὸν Ἐθνικὸ Ὀργανισμὸ Χριστιανικῆς Ἀλληλεγγύης (Ε.Ο.Χ.Α.) μὲ πρωτοβουλία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν Δαμασκηνοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ δράση χαρακτηρίσθηκε ἀπὸ ἀγωνιῶδες ποιμαντικὸ ἔργο γιὰ τὸν χειμαζόμενο ἑλληνικὸ λαό. Οἱ γυναῖκες μαγείρευαν καθημερινά, σέρβιραν ζεστὸ φαγητὸ στοὺς πιτσιρίκους μαθητὲς καὶ τηροῦσαν τὴν τάξη. Αὐτὰ τὰ θυμᾶται ὁ γράφων ὡς μαθητὴς τοῦ Δημοτικοῦ σχολείου, μὲ τὸν πατέρα του ἐντεταλμένο συσσιτιάρχη.

Στό «Τμῆμα Μερίμνης Στρατιώτου» οἱ γυναῖκες εἶχαν ἐπιδοθεῖ σὲ ἕναν πόλεμο «πλεκτικῆς». Καθιερώθηκαν τὰ περίφημα «Πλεκτικὰ Τέια», ὅπου οἱ Ἀθηναῖες ἔπλεκαν ἀσταμάτητα, πίνοντας τὸ τσάι τους. Μάλλινα – πουλόβερ, ζακέτες, ἐσώρουχα, κάλτσες, σκούφους, γάντια, ράβουν ἢ μπαλώνουν ροῦχα γιὰ τοὺς μαχητὲς ἐκεῖ πάνω, ποὺ ὑποφέρουν ἀπὸ κρυπαγήματα καὶ ἀκρωτηριάζονται. Σύμφωνα μὲ τὰ στοιχεῖα τῆς ἐποχῆς, τὰ πλεκτὰ μάλλινα εἴδη ποὺ προωθοῦντο στὸ μέτωπο ἔφθαναν καθημερινὰ τὶς τρεῖς χιλιάδες. Ὁλόκληρη ἐκστρατεία.

Ὡστόσο, δὲν ἦσαν μόνον οἱ γυναῖκες τῶν ἀστικῶν κέντρων ποὺ πρόσφεραν στὸν ἀγῶνα τῆς πατρίδας. Ἦσαν καὶ οἱ χιλιάδες ἁπλές, ἀνώνυμες γυναῖκες ποὺ ἔκαναν τὴ βελόνα τους σπαθὶ καὶ τὸν καημό τους τραγούδι καὶ προσευχὴ γιὰ τὴν Ἑλλάδα. Ἄνοιξαν τὰ μπαοῦλά τους, ξήλωσαν τὶς προῖκές τους, ἐκποίησαν τὶς βέρες τους, καὶ πάνω στὰ δέματα γιὰ τοὺς φαντάρους καρφίτσωναν εὐχές.

Ἡ ἐπιστράτευση φέρνει μιὰ τομὴ στὴν καθημερινὴ ζωὴ ὅλων, διακόπτει τὴ φυσιολογικὴ ροὴ τῆς ζωῆς, φέρνει ἄνω-κάτω τὴν οἰκογένεια. Στὴν ἐπαρχία, οἱ γυναῖκες ἀντικαθιστοῦν στὶς ἀγροτικὲς καὶ κτηνοτροφικὲς δουλειὲς τοὺς ἄνδρες ποὺ ἔχουν στρατευθεῖ, καί, καθὼς τὰ ὑποζύγια λείπουν στὰ βουνά, ζώνονται τὸ ἀλέτρι, τὴν ἀξίνα, τὸ φόρτωμα. Ἀγόγγυστα, ὑπερήφανα. Στὶς πόλεις τὸ κενὸ τῆς παρουσίας τοῦ ἄνδρα ὡς παράγοντα τῆς οἰκονομικῆς ἐπιβίωσης τῆς οἰκογένειας, ἀλλὰ καὶ ὡς συνεκτικοῦ στοιχείου της, καλύπτουν οἱ ἴδιες οἱ γυναῖκες. Καλοῦνται ἀναγκαστικὰ νὰ γίνουν οἱ ἴδιες καὶ γυναῖκες καὶ ἄνδρες, ἀγρότισσες καὶ ἀγρότες μαζί, μάννες καὶ πατέρες, νοικοκυρὲς καὶ κουβαλητές.

Τὸ τιμόνι τῆς οἰκογένειας καὶ τὴν εὐθύνη τῆς ἀνατροφῆς τῶν παιδιῶν τὸ ἔχει καθολικὰ ἡ γυναίκα. Καὶ αὐτὸς ὁ δυσυπόστατος καὶ πολύπλευρος ρόλος συχνὰ διαρκεῖ πολὺ περισσότερο ἀπὸ τὴν πολεμικὴ σύγκρουση, ἰσόβια, σὲ περίπτωση ποὺ ὁ ἄνδρας χάσει τὴ ζωή του ἢ μείνει ἀνάπηρος πολεμώντας. Μιλᾶμε γιὰ ὑπέρτατη προσφορά, θυσία γιὰ τὴν πατρίδα.

Στὸν ἐργασιακὸ τομέα, οἱ λίγες ἐργαζόμενες γυναῖκες στὰ ἀστικὰ κέντρα ἐπωμίζονται τώρα σὲ πολὺ μεγαλύτερο βαθμὸ αὐξημένες ἁρμοδιότητες καὶ εὐθύνες. Ἀντικαθιστοῦν τοὺς ἄνδρες, μάλιστα σὲ μιὰ πολεμικὴ περίοδο πολλαπλῶν στερήσεων (ἐλλείψεις μέσων, τροφίμων, γλίσχρες ἀμοιβές, εὐτελέστατο νόμισμα) καὶ μιᾶς χωλαίνουσας ἐπιχειρηματικῆς καὶ κρατικῆς μηχανῆς. Ἡ ἐργάτρια, ἡ γραμματέας, ἡ ὑπάλληλος, ἡ δασκάλα, εἶναι κι αὐτὲς ἡρωίδες τοῦ πολέμου. Τὸ Δημοτικὸ σχολεῖο ποὺ παρακολουθοῦσε ὁ γράφων εἶχε τέσσερις δασκάλες, κανέναν δάσκαλο.

Ὡστόσο, κανένα παράδειγμα αὐτοθυσίας, ἡρωισμοῦ καὶ λεβεντιᾶς δὲν πλησιάζει αὐτὸ τῆς Βορειοελλαδίτισσας γυναίκας. Σκληρή, ἀγέλαστη, μαυροφορεμένη μὲ τὰ γουρουνοτσάρουχα καὶ τὰ σεγκούνια της, μὲ τὸ τσεμπέρι της, ἡ Ἠπειρώτισσα καὶ ἡ Μακεδόνισσα παραστάθηκαν σὲ ὅλη τὴν ἐποποιΐα. Δὲν χρειάστηκε νὰ γίνει νόμος γιὰ τὴν ἐπιστράτευση τῆς γυναίκας. Ἡ γυναίκα ἐπιστρατεύθηκε μόνη της. Βοηθάει τὰ ἀδέλφια της καὶ τὰ παιδιά της πάνω στὰ κακοτράχαλα βουνὰ τῆς Πίνδου, συμπολεμάει. Ἀνοίγει τὶς διαβάσεις καὶ τὰ μονοπάτια ἀπὸ τὰ χιόνια. Ζαλώνει στοὺς ὤμους κασόνια μὲ πυρομαχικὰ καὶ ἐφόδια, ὅπλα καὶ πολυβόλα, ὅλμους καὶ ὀβίδες, μεταφέρει τραυματίες, θάβει νεκρούς.

Τὶς πρῶτες ἡμέρες τῆς κινητοποίησης, εἴκοσι γενναῖες Φλωρινιώτισσες στελέχωσαν τὰ νεοσυσταθέντα στρατιωτικὰ νοσοκομεῖα καὶ περιέθαλψαν τοὺς πρώτους τραυματίες τῆς πρώτης γραμμῆς. Στὰ χειρουργεῖα, ἀκρωτηριασμοί, δίχως παύση, γιὰ νὰ προλάβουν τὴ γάγγραινα. Οἱ πιὸ τυχεροὶ ἔχαναν κνῆμες. Κανεὶς δὲν βόγγηξε, δὲν ἔκλαψε τὴ μοῖρά του. Οἱ κοπέλες ἐκεῖ, στὸ καθῆκον. Δὲν κλονίσθηκαν οὔτε ἀπὸ τοὺς ἀδιάκοπους συναγερμοὺς καὶ τοὺς ἀνηλεεῖς βομβαρδισμούς. Συνέχιζαν μὲ γυναικεία εὐαισθησία καὶ εὐσυνειδησία νὰ συμπαραστέκονται στοὺς πληγωμένους πολεμιστές.

Πολλὲς ἀκολούθησαν μὲ θάρρος καὶ αὐταπάρνηση τὶς μετασταθμεύσεις τοῦ 1ου στρατιωτικοῦ νοσοκομείου σὲ διάφορες πόλεις, ὅπως στὴν Κορυτσά, στὰ Γιάννενα, στὰ Βασιλικὰ καὶ ἀλλοῦ, μέχρι τὸ τέλος τοῦ πολέμου. Πολλὲς ἔπεσαν ἡρωικὰ τὴν ὥρα τῶν βομβαρδισμῶν τῶν νοσοκομείων καὶ τῶν νοσοκομειακῶν πλοίων ποὺ μετέφεραν τραυματίες.

Ὑπάρχουν  καὶ  μαρτυρίες  τῶν αὐτοπτῶν ἀπὸ τὸ μέτωπο ποὺ εἶναι συγκλονιστικές, συγκινητικές, μεγαλειώδεις: «Ὅταν ἡ 8η Μεραρχία μας τῆς Ἠπείρου (Μέραρχος ὁ ὑποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμῆτρος) διετάχθη νὰ προελάσει καὶ νὰ καταλάβει ὁρισμένες διαβάσεις, βγῆκαν ἀπὸ τὰ σπίτια τους κι οἱ γυναῖκες. Ἔφεραν στὶς πλαγιὲς τῆς Πίνδου τὰ πυροβόλα, τὰ πυρομαχικά, τὶς ὀβίδες μὲ γαϊδουράκια ἢ ἀκόμα καὶ στὴν πλάτη τους, τὴν ὥρα τῆς μάχης. Ἀνέβαιναν στὰ δύσβατα μονοπάτια τῶν χιονισμένων βουνῶν, ἐκεῖ ὅπου τὰ αὐτοκίνητα δὲν μποροῦν καὶ τὰ ζῷα ἀρνοῦνται νὰ προχωρήσουν, ἀλύγιστες, βουβές, μὲ ἀδάμαστη θέληση καὶ ἡρωικὴ αὐτοθυσία. Συμπαραστάθηκαν οὐσιαστικὰ στοὺς μαχητὲς τῆς Πίνδου, σὰν νὰ ἦσαν εἰδικὰ στρατιωτικὰ τμήματα ὀρεινῶν μεταφορῶν. Καὶ ὅταν οἱ νικητές μας προχωροῦσαν καὶ ἔφθασαν στὸν ποταμὸ Βογιοῦσα, εἶδαν οἱ ἀτρόμητες αὐτὲς γυναῖκες πὼς τὸ ἀπότομο ρέμα ἐμπόδιζε τοὺς σκαπανεῖς στὴ δουλειά τους καὶ ἔκαναν αὐθόρμητα κάτι ποὺ ξανάκαναν ὕστερα στὸν ποταμὸ Καλαμᾶ καὶ στὸ Δρίνο: μπήκανε οἱ ἴδιες μέσα στὰ νερά, καὶ πιασμένες σφικτὰ ἀπὸ τοὺς ὤμους σχημάτισαν πρόσχωμα (τεῖχος), ποὺ ἀνάκοβε τὴν ὁρμὴ τοῦ ποταμοῦ καὶ εὐκόλυνε τοὺς γεφυροποιούς!» (ἀφήγηση Τάκη Παπαγιαννόπουλου).

«7 Νοεμβρίου 1940. Συνάντησα γυναῖκες ποὺ κουβαλοῦσαν πυρομαχικά. Μία ἦταν 88 ἐτῶν. Τὰ χιόνια, ὁ πάγος, τὸ τρομερὸ κρύο δὲν φαινόταν νὰ τὶς τρομάζει. Ὅλες γεμᾶτες χαρὰ ἤθελαν νὰ προσφέρουν στὸν στρατὸ ὅ,τι δὲν μποροῦσαν τὰ μεταγωγικὰ αὐτοκίνητα καὶ τὰ μουλάρια. Μία ἄλλη γυναίκα, διηγεῖται ὁ στρατιώτης, μοῦ εἶπε ὅτι κλείδωσε τὸ μικρὸ σὲ μιὰ καλύβα, γιὰ νὰ βοηθήσει τὸν στρατό. Τὸ βράδυ εἶδα μιὰ γριούλα νὰ κρατᾷ δύο μικρὰ καὶ ἡ μητέρα τους ζύμωνε ψωμὶ γιὰ τὸν στρατὸ μὲ τὸ φῶς δύο κεριῶν ποὺ εἶχε μέσα σὲ ἕνα ποτήρι. Ἀλήθεια, γυναῖκες-θαῦμα!» (ἀπὸ τὸ ἡμερολόγιο πολέμου τοῦ Ἀργύρη Μπαλατσοῦ).

Ὀκτώβριος τοῦ 1940. Ἦταν τότε ποὺ ἡ χώρα μας, ἂν καὶ γνώριζε ὅτι ὁ ἀντίπαλος ἦταν ἰσχυρότερος καὶ πὼς οἱ Μῆδοι θὰ διαβοῦνε, πολέμησε καὶ θαυματούργησε. Συνήγειρε τὴν ἀνθρωπότητα. Νὰ τί προσέφερε ἡ Ἑλλάδα στὴν παγκόσμια τότε ἀπελπισία! Τὸ πρῶτο χαμόγελο τῆς Νίκης. Τότε ποὺ ὁ πατέρας τῆς Νίκης, ὁ Βρετανὸς πρωθυπουργὸς Τσῶρτσιλ, εἶπε ἀπὸ τὸ BBC ἐκεῖνο τό: «... τώρα θὰ λέμε, Οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες».

Ἦταν τότε ποὺ ἡ γυναίκα τῆς Πίνδου ἔγινε θρῦλος, ἀφίσα, τραγούδι, πέρασε τὰ σύνορα, συγκίνησε τὸν κόσμο, ἔγινε πρότυπο ἡρωισμοῦ, κινηματογραφικὴ ταινία ποὺ προβαλλόταν χωρὶς διακοπὴ στὸ Πικαντίλυ τοῦ Λονδίνου, γιὰ νὰ ἐμψυχώνει τὸν πληθυσμὸ τῆς ἀγγλικῆς πρωτεύουσας ποὺ καθημερινὰ βομβαρδιζόταν ἀπὸ τοὺς ναζί.

Καὶ οἱ ἑλληνικὲς πόλεις μετροῦν τοὺς δικούς τους νεκροὺς ἀπὸ τοὺς ἰταλικοὺς βομβαρδισμούς. Ἀλλὰ οἱ Ἑλληνίδες ἐξακολουθοῦν, μαζὶ μὲ τὸν πόλεμο τῆς βελόνας, νὰ διαβάζουν ἐφημερίδες, νὰ πηγαίνουν θέατρο, νὰ ἀκοῦνε τραγούδια τῆς Βέμπο ποὺ γελοιοποιοῦν τὸν εἰσβολέα καὶ τὶς κάνουν νὰ αἰσιοδοξοῦν καὶ νὰ παλεύουν.

Ναί, ἡ παρουσία τῆς Ἑλληνίδας τοῦ ’40 ἦταν εὐλογία Θεοῦ. Ἡ Ἑλληνίδα τοῦ ’40 ἔδρασε οἰκειοθελῶς, ἀποφασιστικὰ καὶ χωρὶς ὑστεροβουλία, γιατὶ ἔπρεπε, χωρὶς τιμητικὲς ἀμοιβές, βαθμοὺς καὶ τίτλους, χωρὶς παράσημα καὶ μεγαλόσταυρους, χωρὶς τελετὲς καὶ παράτες, χωρὶς συντάξεις. Γιατὶ εἶναι Σύμβολο, Ἰδέα. Καὶ οἱ Ἰδέες δὲν ἀνήκουν στά «γήινα»· ἀνήκουν στὴν Ἱστορία.


ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΛΙΣΜΑΝΗΣ, Ἀντιναύαρχος ΠΝ ἐ.ἀ.


Πηγή: (Περιοδικό «Ακτίνες» Έτος 82ο | Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2019 | Αριθ. 777)

2022/10/26

ΣΧΕΣΗ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ

 Ο άκρατος οικουμενισμός εις το λεγόμενον ‘’εορτολόγιον’’ του Bose

Του   Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

Αν προστρέξει κανείς στο οικουμενιστικό ‘’εορτολόγιο - μαρτυρολόγιο’’ της συγκρητιστικής οικουμενιστικής κοινότητας του Bose, το  καλούμενο ‘’Monastero di Bose’’, το οποίο λειτουργεί κάτω από το Βατικανό, θα παρατηρήσει ότι για παράδειγμα  κατά τις 30 Ιουλίου, η οικουμενιστική αυτή κοινότητα εορτάζει κάποιον Αγγλικανό ‘’άγιο’’ William Wilbeforce (κοινωνικό μεταρρυθμιστή),  τους Λουθηρανούς William Penn και Augast Vilmar,  τον μονοφυσίτη Gregory bar Herbraeus κλπ,  κατά τις 31 Ιουλίου, τον Λουθηρανό Bartolomé de Las Casas,  τον  μονοφυσίτη Slemun κλπ. 

Παρατηρούμε ότι οι Έλληνες Ορθόδοξοι Άγιοι  στο λεγόμενο ‘’εορτολόγιο - μαρτυρολόγιο’’ της συγκρητιστικής οικουμενιστικής κοινότητας του Bose, συμπεριλαμβάνονται στην ίδια ‘’ενότητα’’ με τους Ουνίτες, οι οποίοι αναφέρονται ως  ‘’Ελληνες Καθολικοί’’, η οποία  ενότητα τιτλοφορείται ‘’Ορθόδοξοι και Έλληνες – καθολικοί’’ (Ortodossi e Greco – cattolici) και γίνεται εύκολα αντιληπτή η σκοπιμότητα της ομαδοποίησης.  Θα πρέπει να παρατηρήσομε ότι για τους Παπικούς   γίνεται ενιαία αναφορά  με την ονομασία ‘’Δυτικών Ρωμαιοκαθολικών’’. 

Το συγκρητιστικό ‘’μαρτυρολόγιο’’ το οποίο προβάλλουν, τιτλοφορείται ‘’οικουμενικό μαρτυρολόγιο’’ (martirologio ecumenico).  Στο λεγόμενο ‘’εορτολόγιο’’ του Bose, το οποίο τιτλοφορείται «Εκκλησίες  θυμηθείτε», τις οποίες καλούν σκοπίμως «διάφορες παραδόσεις», αναφέρεται  ποιός ‘’εορτάζει’’ κατ’ εκείνη την ημέρα, Αγγλικανός, Κόπτης, Λουθηρανός κλπ.   Τούτο διαφαίνεται φυσικά και από τα τραγούδια-προσευχές των. 

Ως πρόφαση πήραν λένε την  Εορτή των Αγίων Πάντων, η οποία θεσπίστηκε τον 4ο αιώνα στην Αντιόχεια, λησμονώντας ότι στους Αγίους Πάντες δεν συμπεριλαμβάνοντο οι αιρετικοί.  Αυτό αποτελεί την μεγίστη στρέβλωση της Εορτής των Αγίων Πάντων.  Όταν ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος, στις ομιλίες του στην Νίσιβη και την Έδεσσα, αναφέρθηκε ‘’εις μνήμην των Μαρτύρων όλης της οικουμένης’’, εννοούσε τους μάρτυρες της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, δηλαδή της Ορθόδοξης  Εκκλησίας.

Στο Συνοδικό της Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου αναφέρεται ότι «η Οικουμένη ως συμπεφώνηκεν», καταδεικνύοντας πως ορίζεται Ορθοδόξως  η Οικουμένη.  Εις την Λιτή της Εορτής των Αγίων Πάντων ψάλλομε : ‘’Πίστεως συμφωνία, την κοσμικήν πανήγυριν, των απ’ αιώνος Θεώ ευαρεστησάντων…’’.  Ποια ‘’Πίστεως συμφωνία’’ υπάρχει στο διομολογιακό συγκρητιστικό μόρφωμα (έκτρωμα) του Bose; 

Πως μπορούν να ‘’συνεορτάζονται’’ Αγγλικανοί, Παπικοί, Κόπτες Αιθίοπες, Λουθηρανοί, Μαρωνίτες, Ορθόδοξοι, Ουνίτες κλπ;  Εις την Λιτή της Εορτής των Αγίων Πάντων ψάλλομε : ‘’Χαίρετε Μαρτύρων ο δήμος, οι εκ περάτων συναθροισθέντες εις μίαν πίστιν…’’.

‘’Οι εκ περάτων συναθροισθέντες εις μίαν πίστιν’’, όπως αναφέρει με ορθόδοξη ακρίβεια το Ιδιόμελο αυτό της Εορτής των Αγίων Πάντων, τους Αγίους της Μιας Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, δηλαδή της Ορθόδοξης  Εκκλησίας εννοεί.  Αποτελεί λοιπόν σπίλωση της Εορτής των Αγίων Πάντων, το συγκρητιστικό ατόπημα του καλουμένου  ‘’οικουμενικού εορτολογίου - μαρτυρολογίου’’ του Bose.

Το Οικουμενιστικό αυτό ‘’εορτολόγιο - μαρτυρολόγιο’’, καταμαρτυρεί πλήρως την συγκρητιστική οικουμενιστική σκοπιμότητα, καθώς επίσης και το τι είδους  ‘’ενότητα’’ προωθείται στην ‘’Ιδιωτκή ένωση πιστών’’ του Bose, η οποία δυστυχώς λαμβάνει τα εύσημα και από Ιεράρχες Ορθόδοξους παρευρισκόμενους σε Συνέδρια του Bose.

2022/10/20

ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ

ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ Ο ΚΟΚΚΙΝΟΣ

ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ

Ο κατα κόσμον Φωκάς γεννήθηκε περι το 1300 στη Θεσσαλονίκη από μητέρα εβραϊκής καταγωγής. Έλαβε εξαιρετική μόρφωση παρα του Θωμά Μαγίστρου, του όποίου ύπηρξε και υπηρέτης. Νωρις ασπάσθηκε τον μοναχισμό και μετέβη στο όρος Σινά. Άπό εκεί ήλθε στον «ιερόν Άθωνα, τόν χρυσούν όντως και φίλτατον, και πρόξενον των καλών εις όλους τους εις αυτόν οικήσαντας και οίκούντας» κατα τον βιογράφο του. Πρόκειται για εναν από τους επιφανέστερους και πολυγραφότερους αρχιερείς της Εκκλησίας μας κι εναν από τους μεγαλύτερους οικουμενικούς πατριάρχες.

Στην άρχη μόνασε στη μονη Βατοπαιδίου, όπου γνωρίσθηκε και συνδέθηκε με τον άγιο Σάββα τον δια Χριστόν σαλό, του όποίου, όπως εδαμε ύπηρξε άριστος βιογράφος. Κατόπιν μόνασε στη μονη Μεγίστης Λαύρας. Ως Λαυριώτης μοναχός συνδέθηκε με τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, του οποίου ύπηρξε επίσης εξαιρετικός βιογράφος, και υπέγραψε τον Αγιορειτικό Τόμο του 1339. Το 1342 διαδέχθηκε στην ηγουμενία τον Μακάριο, πού εκλέχθηκε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Η ηγουμενία του δεν ήταν δίχως προβλήματα. Η στάση του στο ησυχαστικό ζήτημα από την αρχή ήταν στο πλευρό του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Το 1346 έγραψε δύο λόγους· περί του θαβωρίου φωτός και κατά του Ακινδύνου.

Το 1347 εξελέγη μητροπολίτης της πρωτόθρονης Ηράκλειας με τον τίτλο «Πρόεδρος των υπερτίμων» από τον πατριάρχη Ισίδωρο. Το 1350 χειροτόνησε τον Αγιορείτη άγιο Κάλλιστο Α’ πατριάρχη. Έλαβε μέρος στη Σύνοδο του 1351 για το ησυχαστικό ζήτημα, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο παρά τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά και συνέταξε τον Τόμο των Πρακτικών της Συνόδου. Ο ίδιος πατριάρχευσε στον Οικουμενικό Θρόνο δύο φορές· 1353-1354 και 1364-1376. Το 1368 συνοδικά αναγνώρισε την αγιότητα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και καθώρισε τη μνήμη του τη Β’ Κυριακή των Νηστειών, συνθέτοντας την ιερά ακολουθία του, τακτοποιώντας οριστικά το ησυχαστικό ζήτημα και καταδικάζοντας τους αντιπαλαμιστές. Η πατριαρχεία του αγίου Φιλοθέου υπήρξε πλούσια σε σημαντική ποιμαντική δράση. Είχε μεγάλη συγγραφική και διοικητική δραστηριότητα Διηύθυνε τα εκκλησιαστικά θέματα με σύνεση και διάκριση, ώστε κατέστησε την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως οικουμενικό φάρο. Εργάσθηκε σθεναρά κατά της οθωμανικής απειλής και της λατινικής προπαγάνδας, με την τόνωση και την ενότητα των Ορθοδόξων Ο πάπας Ουρβανός ο Ε΄απέρριψε την πρότασή του για τη σύγκλήση οικουμενικής συνόδου προς ορθή ένωση των εκκλησιών.

Ο άγιος Φιλόθεος χάρη στη μεγάλη του μόρφωση αναδείχθηκε σε εξαιρετικό και πολυμερή συγγραφέα. Τα πολλά του έργα μπορούν να διαιρεθούν σε δογματικά, αντιρρητικά κατά των Νικηφόρου Γρηγορά, Ακίνδυνου, Βαρλαάμ και Μανουήλ Πετριώτη, πολλά έργα του είναι αγιολογικά, και κυρίως Αγιορειτών αγίων, όπως Γρηγορίου Παλαμά, Γερμανού Μαρούλη, Ισιδώρου Βουχειρά και Σάββα Βατοπαιδινού, ως και Νικόδημου του Νέου· έγραψε επίσης περι της αγίας Ανυσίας, Δημητρίου Μυροβλύτου, Αγίων Άποστόλων, Τριών Ιεραρχών, Αγίων Πάντων, Ονουφρίου, Φεβρωνίας, Φωκά, Ιωάννου Χρυσοστόμου, Θεοδώρου Τήρωνος, Αποστόλου Θωμά και άλλα. Άλλα τέλος έργα του είναι ομιλητικά, ερμηνευτικά, λειτουργικά, κανονικά, ιστορικά, ποιητικά, ευχολογικά και άλλα. Τα έργα του αγίου Φιλοθέου καλύπτουν όλους σχεδόν τους θεολογικούς κλάδους.

Υπήρξε βαθύς θεολόγος, θαυμάσιος συναξαριογράφος, ιδιαίτερα των συγχρόνων του Αγιορειτών, των οποίων τους βίους παρουσίασε υπόδειγμα για τους συμμοναστές του. Ώς υμνογράφος διακρίθηκε για το βαθύ περιεχόμενο και το γλαφυρό ύφος, παρουσιάζοντας υψηλές δογματικές έννοιες, συναγωνιζόμενος αρχαιότερους ομοίους του. Ο άγιος ως Βατοπαιδινός μοναχός και Λαυριώτης ηγούμενος, μητροπολίτης Ηρακλείας και οικουμενικός πατριάρχης αγωνίσθηκε παντού και πάντοτε με αυταπάρνηση και αγάπη για την Εκκλησία, πού στη διακονία της έθεσε τον λόγο και τη γραφίδα του. Υπεράσπισε με σθένος την Ορθοδοξία, ανέπτυξε σχέσεις με τα άλλα πατριαρχεία, βοήθησε τις Σλαβικές Εκκλησίες, έξουδετέρωσε τις προσηλυτιστικές προσπάθειες των Λατίνων και αναδείχθηκε σε σεβάσμιο εκκλησιαστικό και έθνικό άνδρα. Παραιτήθηκε της πατριαρχείας το 1376 λόγω γήρατος και έκοιμήθη το 1379. Κηδεύτηκε με βασιλικές τιμές κι ετάφη στη μονή του Ακαταλήπτου. Ο τάφος του έγινε πηγή θαυμάτων.

Νωρίς τιμήθηκε ως άγιος κι αγιογραφήθηκε στο Καθολικό της μονής Ρασάβα της Σερβίας από συμπατριώτες του Θεσσαλονικείς ζωγράφους. Σε Καθολικά του Αγίου Όρους αγιογραφείται στις Λιτές μεταξύ των υμνογράφων. Στα τέλη του 18ου αιώνα ανώνυμος λόγιος Φιλοθεΐτης μοναχός έγραψε ωραία βιογραφία και άσματική ακολουθία. Στο Άγιον Ορος υπάρχουν τρεις κώδικες με τον βίο και την ακολουθία του αγίου Φιλοθέου. Νεώτερη ακολουθία σύνθεσε ο μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Η μνήμη του τιμάται στις 11 Οκτωβρίου ως διάσημος ασκητής, μοναχός και φύλακας της Ορθοδοξίας, συγκαταλεγόμενος μετά των αγίων Φωτίου, Μάρκου του Ευγενικού και Γρηγορίου του Παλαμά.

Πηγή: Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου, Βατοπαιδινό Συναξάρι, Έκδοσις: Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου,

2022/10/16

ΕΚΔΗΜΙΑ ΣΧΟΛΑΖΟΝΤΟΣ ΑΡΧΙΕΡΕΩΣ

ΑΠΕΒΙΩΣΕ Ο ΠΡΩΗΝ ΛΑΡΙΣΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΤΟΥΡΤΟΥΝΗΣ

Μετά βαθυτάτατης θλίψεως, πληροφορηθήκαμε ότι ο Μητροπολίτης πρ. Λαρίσης και Τυρνάβου Φιλόθεος (Τουρτούνης) απεβίωσε κατόπιν προβλημάτων υγείας. Ο Επίσκοπος Φιλόθεος γεννήθηκε το 1963 από ευλαβείς γονείς στη Θεσσαλονίκη και ήταν απόφοιτος του πολυτεχνείου. Μετά τις σπουδές του (μεταξύ των οποίων και στο CERN) και την εκτέλεση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων εκάρη μοναχός και ιερέας υπό του τότε Γέροντος του «Λητής»  κ.  Φιλόθεου Κυνηγαλάκη της Φλωρινικής- Αυξεντιακής παράταξης, ευρισκόμενος εν αγνοία του στο σχίσμα και μη γνωρίζων περί της Γνησίας Ορθοδόξου Εκκλησίας. Σε μία επίσκεψη στην ιστορική Ιερά Μονή Παναγουλάκη συναντήθηκε με τον Μακαριστό Μητροπολίτης Μεσσηνίας και τότε Πρωθιεράρχη των Γ.Ο.Χ. κυρό Γρηγόριο (+ 2009). Με αφορμή της μη κοινωνίας των Αχράντων Μυστηρίων (καθότι ευρίσκετο τότε εκτός Εκκλησίας και σε αντίθεση με τις παλαιοημερολογίτικες παρατάξεις) υπό του αγίου Αρχιερέως Γρηγορίου, ο π. Φιλόθεος προβληματίστηκε και μετά από μακρά μελέτη και κατήχηση υπό Αγιορειτών Πατέρων και του νυν Πανιερωτάτου Προέδρου, Μητροπολίτου Θηβών κ. Χρυσοστόμου, εγκατέλειψε το σχίσμα και εισήλθε ενσυνείδητα στην Εκκλησία του Χριστού. Έχοντας λάβει απολυτήριο εκ της Μονή αυτού, έγινε δεκτός στο Σώμα της Εκκλησίας κατά την Κανονική τάξη, δια Ομολογίας, Αγίου Μύρου και Χειροθεσίας την 11η Δεκεμβρίου 2005. Ο π. Φιλόθεος υπηρέτησε θεαρέστως και με υπακοή για τα επόμενα χρόνια τον Καθεδρικό Ιερό Ναό Άγιων Ταξιαρχών Θηβών καθώς και όπου υπήρχε ανάγκη. Υπηρέτησε ακόμη ως πρακτικογράφος και Γραμματεύς της Ιεράς Συνόδου ενώ υπήρξε αρωγός στο έργο του Ιερού Αγώνος της Εκκλησίας. Για την προσφορά του εξελέγη Μητροπολίτης Λαρίσης και  Τυρνάβου και χειροτονήθηκε υπό του Πανιερωτάτου Προέδρου της Ιεράς Συνόδου, Μητροπολίτου Θηβών και Λεβαδείας κ.κ. Χρυσοστόμου και των λοιπών Συνοδικών μελών στις 26 Σεπτεμβρίου 2012 (Εκκλ. Ημ.). Κατά τη βραχύβια ποιμαντορία του ενδιαφέρθηκε για την ανασυγκρότηση της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης, τη νεότητα, τις ενορίες της Θεσσαλίας και την αντιμετώπιση των σκανδάλων έκπτωτου κληρικού, χωρίς να είναι -ως άνθρωπος- άμοιρος λαθών και αστοχιών. Το 2015 περιέπεσε σε δεξιά παγίδα του διαβόλου και αποτειχίστηκε, από ζήλον ου κατ' επίγνωση, από την Ιερά Σύνοδο και τους Συνεπισκόπους του, χωρίς να δημιουργήσει παράταξη ενώ προσπάθησε να επανενταχτεί. Έκτοτε ιδιώτευσε σε ασκητήριο στην περιοχή του Πυργετού Λάρισας όπου βρέθηκε κεκοιμημένος στο κελλί του.

Παρακαλούμε θερμά του αγαπητούς αναγνώστες μας, ιδιαίτερα τα μέλης της Γνησίας Ορθοδόξου Εκκλησίας, να προσευχηθούν για την ανάπαυση της ψυχής του Αρχιερέως Φιλοθέου, έστω με ένα κομποσχοίνι και ένα κεράκι, για να τον ελεήσει ο άγιος Τριαδικός Θεός για τους αγώνες και την προσφορά του στην Αγία Ορθόδοξο Εκκλησία. Δόξα τω Θεώ και στις θλίψεις μας!


ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟΝ ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟ 10 ΕΤΩΝ




Η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας μετά την Χειροτονία του Μητροπολίτη Λαρίσσης και Τυρνάβου Φιλοθέου Τουρτουνή 
στον Καθεδρικό Ι.Ν. Τιμίου Προδρόμου των Αθηνών.

2022/10/15

ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΑΘΗΝΩΝ: ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ

ΑΓΙΟΣ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΗΣ

Ο ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΟΥΧΟΣ ΑΥΤΗΣ

υπό του Εκπαιδευτικού κ. Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλου για τον "Συνδεσμο Κληρικών Χίου"


Μεταξύ των πρώτων Αθηναίων που εγκολπώθηκαν τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό μετά το πύρινο σταυροαναστάσιμο κήρυγμα του Αποστόλου των Εθνών Παύλου το 51μ.Χ. στον Άρειο Πάγο της ειδωλολατρικής Αθήνας με τους μεγαλόπρεπους μαρμάρινους ναούς και τα περίτεχνα αγάλματα, είναι και ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο κορυφαίος αυτός δικαστής και πρόεδρος του Αρείου Πάγου, ο οποίος μετά τη μεταστροφή του στον χριστιανισμό κατέστη «εὐάρμοστον δοχεῖον τοῦ Παναγίου Πνεύματος», αξιώθηκε τη θέα του αχράντου και ζωαρχικού σώματος της Υπεραγίας Θεοτόκου και με τον διά πυρός μαρτυρικό του θάνατο έγινε κληρονόμος της Ουρανίου Βασιλείας για να πρεσβεύει αδιάλειπτα στον Θεό για τη σωτηρία όλων των χριστιανών.

Ο τιμώμενος στις 3 Οκτωβρίου ένδοξος ιερομάρτυς του Χριστού Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης γεννήθηκε στην περιώνυμη πόλη των Αθηνών περί τα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 1ου μ.Χ. αιώνα. Οι γονείς του ήταν ειδωλολάτρες με αρχοντική καταγωγή και οικονομική ευμάρεια, γεγονός που συντέλεσε στο να αποκτήσει εξαιρετική παιδεία. Η πλούσια μόρφωση, η περίφημη ευγλωττία και η ενάρετη πολιτεία του τον ανέδειξαν σε σοφό Αθηναίο ευπατρίδη και ως έναν από τους εννέα σοφούς και αδέκαστους αρεοπαγίτες με μεγάλη φήμη και με εξέχουσα θέση στην αθηναϊκή κοινωνία. Γι΄ αυτό και χαρακτηρίστηκε ως «ὁ δίκης ἀρρεπεστάτῃ τρυτάνῃ κεχρημένος, καί τῶν ἐν Ἀθήναις θεμιστευόντων εὐθύτατος». Σύμφωνα μάλιστα με την αρχαία παράδοση αναδείχθηκε κορυφαίος δικαστής και πρόεδρος του Αρείου Πάγου.

Κατά τη διάρκεια όμως που ο Διονύσιος κατείχε την υψηλότατη θέση ως δικαστής απονέμοντας ορθά τη δικαιοσύνη, έφθασε στην Αθήνα ο Απόστολος των Εθνών Παύλος για να κηρύξει το Ευαγγέλιο του Χριστού στους Αθηναίους. Αφού ανέβηκε στον Άρειο Πάγο, αναφέρθηκε σε έναν βωμό, πάνω στον οποίο οι Αθηναίοι είχαν γράψει τη φράση «τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ» και λάτρευαν αυτόν πριν τον γνωρίσουν. Τότε ο Απόστολος Παύλος βρήκε την ευκαιρία να μιλήσει για τον ένα και αληθινό Θεό ως δημιουργό του ορατού και αοράτου κόσμου, ενώ κάλεσε τους Αθηναίους φιλόσοφους να Τον κατανοήσουν και να Τον συναντήσουν ψηλαφώντάς Τον, αφού όπως είπε, κάποιος φιλόσοφος «ἐν Αὐτῷ ζῶμεν». Στο πύρινο κήρυγμά του ο Απόστολος Παύλος μίλησε για τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και την επίγεια πορεία του, αλλά όταν οι Αθηναίοι άκουσαν για την ανάσταση των νεκρών, άλλοι από αυτούς άρχισαν να τον χλευάζουν θεωρώντάς τον φλύαρο και ότι λέει ανοησίες, ενώ άλλοι έφυγαν λέγοντάς του «ἀκουσόμεθά σου περί τούτου καί πάλιν». Όμως τα λόγια του Αποστόλου Παύλου για τον Χριστό και την Ανάστασή Του σαγήνευσαν τον Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη με τη ζηλευτή χρηστότητα ήθους και την εξαιρετική παιδεία και άγγιξαν τον νου και την καρδιά του. Ο Διονύσιος συγκλονίστηκε από το σταυροαναστάσιμο κήρυγμα του Παύλου, διότι ακούγοντας τον συναρπαστικό του λόγο, βρήκε την ποθούμενη απάντηση στο υπερφυές και δυσεξιχνίαστο φαινόμενο που είχε βιώσει επισκεπτόμενος σε νεαρά ηλικία μαζί και με άλλους σοφούς συμπατριώτες του την Ηλιούπολη της Αιγύπτου. Την εποχή εκείνη οι Ιουδαίοι είχαν σταυρώσει τον Ιησού Χριστό και συνέβη το παράδοξο γεγονός να απλωθεί το σκοτάδι σε όλη τη γη και να κρυφτούν οι ακτίνες του ηλίου: «καί σκότος ἐγένετο ἐφ’ ὅλην τήν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης τοῦ ἡλίου ἐκλείποντος (Λουκ. κγ΄44)». Το υπερφυές φαινόμενο της έκλειψης του ηλίου έγινε αντιληπτό και στην Αίγυπτο και παρατηρώντας ο Διονύσιος με θαυμασμό το παράδοξο αυτό γεγονός, ανεφώνησε: «Ἤ Θεός πάσχει ἤ τό πᾶν ἀπόλλυται», δηλαδή ή ο Θεός υποφέρει ή το σύμπαν χάνεται. Μάλιστα σημείωσε ακόμα και την ημέρα και την ώρα που συνέβη το υπερφυσικό φαινόμενο της συσκότισης του ηλίου. Μόλις όμως ο Διονύσιος άκουσε το εξαίσιο κήρυγμα του Αποστόλου Παύλου στον Άρειο Πάγο, ανακάλυψε το μεγαλείο του αληθινού Θεού και βρήκε επιτέλους την αιτία της υπερφυούς έκλειψης του ηλίου, η οποία κάλυψε όλη τη γη. Έτσι κατενόησε πλήρως την παντοδυναμία του ενός και αληθινού Θεού και εγκολπώθηκε τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο. Γι’ αυτό και στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων (ιζ΄ 32-34) αναφέρονται τα ακόλουθα: «Οὕτως ὁ Παῦλος ἐξῆλθεν ἐκ μέσου αὐτῶν. Τινές δε ἄνδρες κολληθέντες αὐτῷ ἐπίστευσαν, ἐν οἷς καί Διονύσιος ὁ Ἀρεοπαγίτης, καί γυνή τις ὀνόματι Δάμαρις, καί ἕτεροι σύν αὐτοῖς».

Αφού ο Διονύσιος πίστευσε στον Ιησού Χριστό, βαπτίσθηκε χριστιανός από τον Απόστολο Παύλο. Το γεγονός αυτό παρακίνησε και άλλους να ασπασθούν τη χριστιανική πίστη, βλέποντας τον κορυφαίο δικαστή και πρόεδρο του Αρείου Πάγου με το ανεπίληπτο ήθος, την ανυπέρβλητη σοφία και την εξέχουσα θέση στην αθηναϊκή κοινωνία να αποστρέφεται τα ψεύτικα είδωλα και να ενδύεται τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Ο μεταστραφείς στον χριστιανισμό Διονύσιος κατηχήθηκε βαθύτερα στο μεγαλείο των δογμάτων της χριστιανικής πίστεως από τον Άγιο Ιερόθεο, τον σοφό και ευκλεή αυτόν ιεράρχη του 1ου μ.Χ. αιώνα, ο οποίος είχε χειροτονηθεί από τον Απόστολο Παύλο ως ο πρώτος επίσκοπος στο περιώνυμο «κλεινόν άστυ» των Αθηνών. Μετά την εκδημία του πρώτου ιεράρχου της Αποστολικής Εκκλησίας των Αθηνών, Αγίου Ιεροθέου, επίσκοπος της πόλεως των Αθηνών εξελέγη ο μαθητής του, ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο οποίος χειροτονήθηκε από τον Απόστολο Παύλο. Έτσι ο μέχρι πρότινος κοσμικός και εθνικός άρχοντας της αθηναϊκής κοινωνίας κατέστη ποιμήν λογικών προβάτων με αξιοζήλευτη ταπείνωση και ξεχωριστή αφοσίωση στο επίπονο έργο της διαδόσεως του μηνύματος της χριστιανικής αλήθειας και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε αναδείχθηκε «σύμπονος και συγκοινωνός» στο κηρυκτικό και ποιμαντικό έργο των Αγίων Αποστόλων.

Αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της θεαρέστου και καρποφόρου αρχιερατείας του ο πάνσοφος και θεοφόρος ιεράρχης των Αθηνών Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης μετέβη στα Ιεροσόλυμα για να γνωρίσει από κοντά την Υπεραγία Θεοτόκο, την πανάμωμο Μητέρα του Ιησού Χριστού, η οποία ήταν ακόμη στη ζωή. Έτσι είχε την ξεχωριστή ευλογία να δει και να θαυμάσει την ωραιότητα και την αγιότητα του αχράντου και ζωαρχικού σώματος της αειπαρθένου Θεοτόκου. Βλέποντας μάλιστα και ακούγοντας τα υπερφυή γεγονότα που εμφανίσθηκαν, έμεινε εκστατικός και κατενόησε πλήρως την παρουσία Της ως Μητέρας του Θεανθρώπου Ιησού Χριστού. Αλλά και κατά την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου έλαβε χώρα το παράδοξο γεγονός να αρπαχθεί με νεφέλη μαζί με τους Αγίους Αποστόλους, τον Άγιο Ιερόθεο και τον Άγιο Τιμόθεο και να μεταβούν στη Γεσθημανή για να κηδέψουν το πάναγνο σώμα Της.

Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης εποίμανε τον λαό των Αθηνών με πολλή αφοσίωση, η δε αρχιερατική του διακονία υπήρξε θεάρεστη και καρποφόρα, γι’ αυτό και πολλοί ειδωλολάτρες ακούγοντας την πύρινη διδασκαλία του για τον σταυρωθέντα και αναστάντα Κύριο, ασπάσθηκαν τη χριστιανική πίστη και εγκατέλειψαν τη λατρεία των ψεύτικων ειδώλων. Ο υμνηθείς ως «ἄριστος οἰκονόμος Χριστοῦ κατασταθείς καί γνήσιος θεράπων τῶν ψυχῶν καθιερωθείς» πάνσοφος ιεράρχης των Αθηνών Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο οποίος κατέστη «εὐάρμοστον δοχεῖον τοῦ Παναγίου Πνεύματος» και ανεδείχθη «λαμπρόν ἐγκαλλώπισμα Ἀρχιερέων καί σεμνόν ἐπικόσμημα τῶν μαρτύρων» μαρτύρησε με τον διά πυρός θάνατο στην Αθήνα κατά το έτος 95μ.Χ. και επί των ημερών του διωγμού του Δομετιανού (81-96μ.Χ.). Μάλιστα σύμφωνα με το Συναξάριο της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως αναφέρονται τα ακόλουθα: «οὗτος (=ὁ Διονύσιος) ὁλοκαυτοῦται ἐν πυρί συλληφθείς ὑφ’ ἑλλήνων».

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθεί η εσφαλμένη ταύτιση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου με τον Άγιο Διονύσιο του 3ου μ.Χ. αιώνα, ο οποίος υπήρξε ο ιδρυτής της Εκκλησίας των Παρισίων. Η εσφαλμένη ταύτιση και αυθαίρετη αυτή δοξασία δημιουργήθηκε τον 9ο μ.Χ. αιώνα από τον αββά Ιλδουίνο της Ιεράς Μονής του Αγίου Διονυσίου των Παρισίων, ο οποίος στον συγγραφέντα υπό αυτού βίο του Αγίου εξέφρασε τη λανθασμένη άποψη ότι ο ιδρυτής της Εκκλησίας των Παρισίων είναι ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης. Μάλιστα στη βιογραφία του Αγίου παρουσιάζει τον επιφανή Άγιο των Αθηνών να μεταβαίνει από την Αθήνα, από όπου σύμφωνα με την άποψή του εκδιώχθηκε από τους ειδωλολάτρες, στη Γαλλία, την Ισπανία και τη Βρετανία για να συνεχίσει εκεί την ιεραποστολική του δράση. Αξιοσημείωτο είναι ότι ο αββάς Ιλδουίνος για να προσδώσει αίγλη και κύρος στην Εκκλησία των Παρισίων υποστήριξε ότι ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης έφθασε στη Γαλλία, αφού πρώτα επισκέφθηκε τη Ρώμη και παρευρέθηκε στον αποκεφαλισμό του Αποστόλου Παύλου. Εκεί συναντήθηκε και με τον Επίσκοπο Κλήμεντα, ο οποίος τον παρακίνησε να μεταβεί στη Γαλλία μαζί με τους δύο μαθητές του, τον Ρουστικό και τον Ελευθέριο. Η εσφαλμένη ταύτιση του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου με τον Άγιο Διονύσιο των Παρισίων βασίσθηκε και στην εσφαλμένη περιγραφή του μαρτυρίου του. Σύμφωνα λοιπόν με τον αββά Ιλδουίνο ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης που ταυτίστηκε με τον Άγιο Διονύσιο των Παρισίων, μαρτύρησε στο Παρίσι δι’ αποκεφαλισμού, στη συνέχεια δε περπάτησε με την κομμένη κεφαλή στα χέρια του μία απόσταση δύο περίπου μιλίων μέχρι που την παρέδωσε στα ευλαβικά χέρια μιας ευσεβούς χριστιανής, ονόματι Κατούλας. Η εσφαλμένη αυτή ταύτιση, αλλά και η μυθοπλασία περί μεταβάσεως του Αγίου μέσω Ρώμης στη Γαλλία οφείλεται στη φιλοδοξία του ηγουμένου Ιλδουίνου και των μοναχών της Μονής του Αγίου Διονυσίου να έχουν ως προστάτη και ιδρυτή της Μονής και της Εκκλησίας των Παρισίων όχι τον μάρτυρα Διονύσιο του 3ου μ.Χ. αιώνα, αλλά τον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, τον περιώνυμο αυτόν μαθητή του Αποστόλου Παύλου με τη μεγάλη σοφία και τη θεάρεστη επισκοπική του παρουσία και δράση στο «κλεινόν άστυ» των Αθηνών. Δυστυχώς η σύγχυση αυτή υιοθετήθηκε αβάσιμα και από τα Μηναία και τα Συναξάρια τόσο της Ανατολικής όσο και της Δυτικής Εκκλησίας και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό, ώστε ακόμη και ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης υπήρξε υπέρμαχος της άποψης περί μεταβάσεως του Αγίου μέσω Ρώμης στη Γαλλία και της δι’ αποκεφαλισμού μαρτυρικής του τελειώσεως στο Παρίσι, καθώς και τα περί του επιτελεσθέντος θαύματος, να περπατά δηλαδή ο Άγιος Διονύσιος με την κομμένη κεφαλή στα χέρια του. Έτσι δημιουργήθηκε η ανιστόρητη ταύτιση των δύο Διονυσίων, παρόλο που το παλαιό μαρτυρολόγιο της Ρώμης (Vetus Romanum Martyrologium) διακρίνει τον Επίσκοπο των Αθηνών Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη με ημερομηνία εορτασμού της μνήμης του την 3η Οκτωβρίου από τον επίσκοπο των Παρισίων Άγιο Διονύσιο, του οποίου η μνήμη εορτάζεται στις 9 Οκτωβρίου και η μετακομιδή των λειψάνων του στις 22 Απριλίου.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι ο τιμώμενος στις 9 Οκτωβρίου Άγιος Διονύσιος των Παρισίων, ο οποίος είναι ο απόστολος των Γάλλων και ο πρώτος επίσκοπος των Παρισίων, στάλθηκε στη Γαλλία από τον επίσκοπο της Ρώμης Φαβιανό για να κηρύξει τον χριστιανισμό μαζί με τους δύο μαθητές του, τον Ελευθέριο και τον Ρουστικό. Το 250 μ.Χ. έγινε ο πρώτος επίσκοπος της πόλεως των Παρισίων και εκεί μαρτύρησε δι’ αποκεφαλισμού μαζί με τους δύο συνεργάτες του το 272 ή το 280 μ.Χ. κατά τον διωγμό του Ουαλεριανού ή του Δεκίου. Το λείψανό του ετάφη στον λόφο της Μονμάρτης ή σύμφωνα με άλλη παράδοση στο χωριό Κατουλίακο, το οποίο βρίσκεται κοντά στο Παρίσι και σήμερα φέρει το όνομα Άγιος Διονύσιος (St. Denis). Εκεί το 626 μ.Χ. κτίσθηκε η περίφημη Μονή του Αγίου Διονυσίου, όπου και εναποτέθηκαν τα λείψανά του.

Μεγάλη σύγχυση προκλήθηκε και με τα επονομαζόμενα «αρεοπαγιτικά συγγράμματα», τα οποία έγιναν γνωστά περί τα τέλη του 5ου μ.Χ. αιώνα στη Συρία και τα οποία ψευδωνύμως αποδίδονται στον Άγιο Διονύσιο τον Αρεοπαγίτη, όπως έχει αποδείξει τεκμηριωμένα η επιστημονική έρευνα. Πρόκειται για τέσσερα μεγάλα έργα, από τα δημοφιλέστερα της χριστιανικής γραμματείας, τα οποία επηρέασαν βαθύτατα τη μυστική σκέψη και θεολογία τόσο στην Ανατολή όσο και στη Δύση. Τα έργα αυτά φέρουν τους ακόλουθους τίτλους: «Περί θείων ονομάτων» (13 κεφάλαια), «Περί μυστικής θεολογίας» (5 κεφάλαια), «Περί ουρανίου ιεραρχίας» (15 κεφάλαια) και «Περί εκκλησιαστικής ιεραρχίας» (7 κεφάλαια). Τα δημοφιλή αυτά συγγράμματα γράφτηκαν τον 5ο μ.Χ. αιώνα από διαπρεπή νεοπλατωνιστή φιλόσοφο και εκκλησιαστικό συγγραφέα, του οποίου το όνομα είναι μέχρι σήμερα άγνωστο. Ήδη από την πρώτη κυκλοφορία τους εκφράσθηκε έντονα η αμφισβήτηση του ονόματος του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου ως συγγραφέως αυτών, αφού αγνοούνται από σύμπασα την αρχαία χριστιανική παράδοση, ο δε συγγραφέας των κειμένων αυτών γνωρίζει τα έργα του νεοπλατωνικού Πρόκλου (411-485) και κάνει λόγο περί του «ενωτικού» του αυτοκράτορος Ζήνωνα (482), γνωρίζοντας μάλιστα και τον όρο «θεανδρική ενέργεια». Είναι ενδεικτικό επίσης ότι στη Σύνοδο του 531-532 στην Κωνσταντινούπολη ο προεδρεύων της Συνόδου, Υπάτιος Εφέσου, χαρακτήρισε τα λεγόμενα «αρεοπαγιτικά συγγράμματα» ως νόθα και ψευδεπίγραφα.

Ο εορταζόμενος στις 3 Οκτωβρίου Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης τιμάται σήμερα ως προστάτης άγιος των δικαστικών, αλλά και ως πολιούχος, προστάτης και έφορος της πόλεως των Αθηνών με σχετικό διάταγμα του 1936, αφού στο περιώνυμο «κλεινόν άστυ» με την ένδοξη εκκλησιαστική ιστορία και τη μακρόχρονη αγιολογική παράδοση ο επιφανής αυτός Άγιος του 1ου μ.Χ. αιώνα γεννήθηκε και μαρτύρησε, αλλά και εποίμανε τον λαό των Αθηνών με πολλή ταπείνωση και αφοσίωση. Γι’ αυτό και αναδείχθηκε πανευκλεής και φιλόστοργος ποιμενάρχης της Αποστολικής Εκκλησίας των Αθηνών με πλούσια ποιμαντική και ιεραποστολική δράση (Γνωριμοτέρα γέγονε, διά σοῦ Διονύσιε, ἡ τῶν Ἀθηνῶν πανευκλεής μητρόπολις, Χριστῷ προσενέγκασα, σέ ἀπαρχήν πανίερον τῷ Παμβασιλεῖ). Το όνομα του Αγίου φέρει σήμερα γνωστός πεζόδρομος στο κέντρο των Αθηνών, ευρισκόμενος περιμετρικά της Ακροπόλεως και κάτω από τον βράχο του Αρείου Πάγου, πλησίον του οποίου υπήρχε ναός επ’ ονόματι του Αγίου, ο οποίος καταστράφηκε ολοσχερώς από τον φοβερό σεισμό της 1ης Ιουλίου 1651. Μικρός ναός επ’ ονόματι του Αγίου υπήρχε και στο Κολωνάκι των Αθηνών, ο οποίος κτίσθηκε μεταξύ των ετών 1880-1886. Το 1900 κατεδαφίσθηκε και στη θέση του θεμελιώθηκε νέος μεγαλύτερος και περικαλλέστερος ναός. Η ανέγερσή του καθυστέρησε για πολλά χρόνια και οι εργασίες ανεγέρσεως ξεκίνησαν το 1925 σε σχέδια ρυθμού νεομπαρόκ του Αναστασίου Ορλάνδου και του Δ. Φιλιππάκη... Ιερά λείψανα του Αγίου φυλάσσονται σε αγιορείτικες μονές, όπως στις Ιερές Μονές Διοχειαρίου και Γρηγορίου, όπου βρίσκονται τεθησαυρισμένα τμήματα της τιμίας κάρας του Αγίου, ενώ δύο τεμάχια ιερού λειψάνου του φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Διονυσίου.

Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης, ο «τοῦ Παύλου τήν διδαχήν ἀσπασθείς», ο «ζηλωτῶς πρός καθαίρεσιν τῶν εἰδώλων ἀναλωθείς», ο «τῷ πυρί παρεδόθη καί τοῖς Μάρτυσι κατηριθμήθη» έρχεται στη σημερινή εποχή να μας διδάξει και να μας αφυπνίσει με την αγάπη του στον Ιησού Χριστό, ώστε να διατηρήσουμε αναλλοίωτη τη φλόγα της χριστιανικής πίστεως στους δύσκολους και χαλεπούς καιρούς μας, για να την παραδώσουμε στη συνέχεια στις νεότερες γενιές ως πολύτιμη πνευματική παρακαταθήκη.


Βιβλιογραφία: · Βαλληνδρά Αποστόλου, Ακολουθία του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Β΄ Έκδοση, Αθήνα 1996. · Νικολάκη Φιλοθέου Μ., Αρχιμανδρίτου, Οι Άγιοι των Αθηνών, Εκδόσεις Σαΐτης, Αθήνα 2006. · Πάσχου Π. Β., Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης –Υμναγιολογικές προσεγγίσεις, Περιοδικό «Θεολογία», Τεύχος 3, Αθήνα Ιούλιος –Σεπτέμβριος 1993. · Ρούσσου Βασιλείου Α.Α., Ήρωες του Χριστιανισμού, Τόμος Οκτωβρίου, Καθολική Έκδοσις, Αθήναι 1948.

2022/10/12

Ο ΠΑΙΔΟΜΑΡΤΥΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ (+1600)

Ο γενναίος 12χρονος μάρτυρας άγιος Βασίλειος της Μανγκαζέγια (23 Μαρτίου) καταγγέλει τους υπηρέτες του διαβόλου και την σημερινή κατάντια του κόσμου που εκμεταλλεύεται ακόμη και τα αθώα παιδιά!

(Αντί σχολίου για την αντιχριστιανική εποχή της δαιμονοποίησης του ανθρώπου, της υποκρισίας και της εκμετάλλευσης του πλησίον στο όνομα της απόλαυσης της αμαρτίας,)

Ο άγιος Βασίλειος γεννήθηκε το 1587 στην πολύ παλιά πόλη του Γιαροσλάβ. Το Γιαροσλάβ ήταν ένα σημαντικό λιμάνι στο Βόλγα ποταμό. Ο πατέρας του Βασίλειου, Θεόδωρος, ήταν ένας φτωχός έμπορος και η οικογένειά του συχνά είχε πολύ λίγο φαγητό. Ακόμα και όταν ήταν πολύ μικρό παιδί, ο άγιος Βασίλειος συνήθιζε να πηγαίνει στην εκκλησία κάθε φορά που μπορούσε. Αγαπούσε το σπίτι του Θεού και ήθελε να είναι εκεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο μέρος.

Εκείνες τις ημέρες, όταν ένα αγόρι ήταν δώδεκα χρονών, μπορούσε να γίνει παραγιός. Ένας παραγιός είναι κάποιος που εργάζεται για μια επιχείρηση, χωρίς πληρωμή, μόνο για να μάθει την τέχνη. Το αφεντικό πληρώνει τον πατέρα του παιδιού ένα ορισμένο ποσό και στη συνέχεια παρέχει στο παιδί φαγητό και ένα μέρος για να ζει. Επειδή η οικογένεια του Βασίλειου ήταν πολύ φτωχή, συμφώνησε να γίνει κι αυτός παραγιός. Ο άγιος έγινε παραγιός ενός εμπόρου στην πόλη Μανγκαζέγια της Σιβηρίας.

Η Σιβηρία ήταν ένα πολύ επικίνδυνο μέρος, γεμάτη από άγρια ζώα, πολεμοχαρείς ντόπιες φυλές και άνομους άνδρες. Το ταξίδι για την Μανγκαζέγια ήταν μακρυνό, δύσκολο και γεμάτο κινδύνους. Όταν ο άγιος Βασίλειος έφτασε εκεί με ασφάλεια, έσπευσε στην εκκλησία για να ευχαριστήσει τον Θεό για την προστασία του στον δρόμο. Στη συνέχεια πήγε στο γραφείο του εμπόρου, όπου του δόθηκε η δουλειά του γραμματέα. Ο άγιος Βασίλειος ήταν ένας πολύ καλός και επιμελής εργάτης. Σύντομα του δόθηκε μια πιο υπεύθυνη δουλειά στην επιχείρηση.

Δυστυχώς, εκείνη την εποχή η Σιβηρία ήταν μια ακριτική περιοχή, και δεν υπήρχαν σχεδόν καθόλου γυναίκες εκεί. Με αυτή την αφορμή, ορισμένοι άνδρες που είχαν κτηνώδη πάθη συνήθιζαν να διαπράττουν ομοφυλοφιλικές πράξεις. Το αφεντικό του αγίου Βασιλείου ήταν ένα από αυτά τα διεστραμμένα άτομα. Λίγο μετά την άφιξη του αγίου Βασιλείου στην Μανγκαζέγια, το αφεντικό προσπάθησε να παρασύρει τον νέο σε ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Προσπάθησε με την κολακεία, προσέφερε στον Βασίλειο χρήματα και, τέλος, κατέφυγε σε απειλές και τιμωρίες.

Ο άγιος Βασίλειος απλώς συνέχισε να νηστεύει και να προσεύχεται και να ζητάει από τον Θεό να τον προστατέψει να παραμείνει καθαρός.  Το αφεντικό άρχισε να μισεί τον Βασίλειο. Ήταν εξοργισμένος που εκείνος δεν υπέκυπτε στην σατανική επιθυμία του, και μισούσε την προσευχητική, ευσεβή ζωή του Βασίλειου. Μισούσε τον Βασίλειο ιδιαίτερα για την πράη και ταπεινή προσωπικότητά του. Αλλά όσο και αν αυτός καταδίωκε και κακομεταχειριζόταν το αθώο παλικάρι, ο άγιος Βασίλειος συνέχισε να εκτελεί πιστά και και ειλικρινά όλα τα καθήκοντα και τις ευθύνες του.

Τέλος, οι διώξεις και οι συκοφαντίες έφτασαν σε φοβερό σημείο. Κατά τη διάρκεια του όρθρου του Πάσχα, ληστές λήστεψαν το κατάστημα στο οποίο εργαζόταν ο Βασίλειος. Το αφεντικό, ανακαλύπτοντας την κλοπή, πήγε στον διοικητή και κατήγγειλε την κλοπή. Στη συνέχεια, όμως, συνέβη μια τρομερή πράξη: ο έμπορος μισούσε τον Βασίλειο τόσο πολύ και η κακία είχα αποκτήσει τέτοια ισχύ μέσα του, που κατηγόρησε επισήμως τον αθώο ως τον ληστή.

Έτσι, την ημέρα του λαμπρού Πάσχα του Χριστού, όταν η Εκκλησία καλεί όλους τους ανθρώπους στην ειρήνη και την αγάπη, αυτό το αθώο, θεοφοβούμενο παιδί προδόθηκε από ένα ψευδομάρτυρα, όπως ακριβώς ο Χριστός είχε προδοθεί από ψευδομάρτυρες. Ο διοικητής ούτε που διερεύνησε τις κατηγορίες. Έστειλε αξιωματικούς να συλλάβουν τον άγιο Βασίλειο και να τον σύρουν έξω από την εκκλησία. Ο διοικητής μαζί με το αφεντικό του Βασίλειου άρχισαν να βασανίζουν το αγόρι, προκειμένου να του αποσπάσουν μια ομολογία. Παρά όλα τα άγρια βασανιστήρια, ο μακάριος μόνο απαντούσε με πραότητα: «Είμαι αθώος».

Ο πόνος των βασανιστηρίων έγινε τόσο αφόρητος που το παλικάρι λιποθύμησε, αλλά όταν συνήλθε, επανέλαβε πάλι ήσυχα, «Είμαι αθώος». Η γεμάτη πραότητα και ταπεινοφροσύνη χριστοειδής καρτερικότητα και η ειρηνική απόκριση του νεαρού αγίου εξόργισε τον πονηρό έμπορο ακόμη περισσότερο. Τελικά, τον έπιασε μια κρίση δαιμονικής μανίας και κοπάνησε τον αθώο παρθένο στο κεφάλι με μια βαριά αλυσίδα κλειδιών. Ο άγιος Βασίλειος έπεσε στο πάτωμα, αναστέναξε βαριά και παρέδωσε την καθαρή ψυχή του στα χέρια του Κυρίου, την ημέρα του φαεσφόρου Πάσχα του Χριστού, το έτος 1600. Για να κρύψουν το απεχθές αυτό έγκλημα, ο διοικητής, κ. Πούσκιν, και ο αλλόφρονας από το πάθος έμπορος, έβαλαν το σώμα του αγίου μάρτυρα σε ένα τραχύ φέρετρο και το βύθισαν σε έναν κοντινό βάλτο, βάζοντας πέτρες για βαρίδια. 

Φήμες σχετικά με τη στυγνή δολοφονία κυκλοφόρησαν στην πόλη της Μανγκαζέγια σχεδόν αμέσως μετά το περιστατικό, αλλά ο Θεός επέλεξε να αποκρύψει τα ιερά λείψανα του αγίου Του για πενήντα δύο χρόνια. Το 1652, κατά τη διάρκεια της θητείας του στρατιωτικού διοικητή Ιγνατίου Στεπάνοβιτς Κορσάκωφ, ο Θεός θέλησε να αποκαλύψει την δόξα του παρθενομάρτυρά Του. Το έτος αυτό, πολλά θαυμαστά γεγονότα άρχισαν να συμβαίνουν στην περιοχή γύρω από την Μανγκαζέγια. Πολλοί ευσεβείς άνθρωποι έβλεπαν όνειρα στα οποία ένας αγένειος νέος εμφανιζόταν σε αυτούς, και πολλοί άρρωστοι άνθρωποι θεραπεύτηκαν από αυτό το άγιο παιδί. Ένα παράδοξο φως εθεάθη πάνω από τον βάλτο και αόρατες φωνές ακούστηκαν να ψάλλουν εκεί κοντά.

Τότε, το φέρετρο του αγίου ανέβηκε σιγά-σιγά στην επιφάνεια της λάσπης. Ένας ευλαβής τοξότης, ο Στέφανος Σιργιάεφ, παρατήρησε το φέρετρο, αλλά δεν έκανε τίποτα γι’ αυτό. Ο άγιος Βασίλειος τού εμφανίστηκε σε όνειρο και του είπε να ανοίξει το φέρετρο του. Όλη η ιστορία του μαρτυρίου του αγίου Βασιλείου έγινε γνωστή. Το φέρετρο ανελκύστηκε από τον βάλτο και ανοίχτηκε. Μέσα βρήκαν τα ιερά λείψανα του αγίου, ολόκληρα και αδιάφθορα. Ένα εκκλησάκι χτίστηκε πάνω από τα λείψανα και πολλοί άνθρωποι έλαβαν θεραπεία με τις προσευχές του νεαρού μάρτυρα.

Άγιε μάρτυρα Βασίλειε της Μανγκαζέγια, προσευχήσου στον Θεό για μας!

2022/10/10

ΕΟΡΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΗΓΥΡΕΙΣ


Κατά τον πρώτο μήνα του νέου εκκλησιαστικού έτους, πανηγύρισαν πολλοί Ιεροί Ναοί και Ιερές Μονές  της Εκκλησίας μας. Στις 5 Σεπτεμβρίου εόρτασε ο πολιός εφημέριος της Μεγαλονήσου Κρήτης π. Ζαχαρίας Τσικρικάκης, ο οποίος, ανήμερα της εορτής του Αγίου Προφήτου Ζαχαρία, ιερούργησε στον Ιερό Ναό των Οσίων 99 Πατέρων της Κρήτης στα Χανιά. Παρέστη συμπροσευχόμενος ο Τοποτηρητής Κρήτης, Σεβ/τος Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Ιάκωβος και προσήλθαν πολλοί πιστοί να ευχηθούν στον ακάματο Ιερέα τους.



Στις 8 του ίδιου μήνα, πανηγύρισε ο Ιερός Ναός της Παναγίας Λαμποβίτισσας στην Κέρκυρα. Την πανηγυρική Θεία Λειτουργία τέλεσε ο Τοποτηρητής της Νήσου, Σεβ/τος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Ιγνάτιος με την συμπροσευχητική παρουσία Μοναχών και πολλών Ορθοδόξων πιστών.


Την ίδια ημέρα πανηγύρισε και η Ιερά Μονή Γενεθλίου της Θεοτόκου στην Καλαμάτα με ιερά αγρυπνία. Ιερούργησε ο Παν/τος Ιερομόναχος π. Αθανάσιος Κιτσαντά, βοηθούμενος υπό του Ιεροδιακόνου π. Χριστοφόρου.

Την 14η του Μηνός Σεπτεμβρίου, πανηγύρισε η Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού Καλαμάτας. Στην πανηγυρική Θεία Λειτουργία χοροστάτησε ο Σεβ/τος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Ιγνάτιος (του οικείου Επισκόπου ευρισκομένου εν Κύπρωι) μετά του Ιερομονάχου π. Αθανασίου και του Ιεροδιακόνου π. Χριστοφόρου.



Στις 17 Σεπτεμβρίου πανηγύρισε η ιστορική Ιερά Μονής της Αγίας Σοφίας στην Κάλυμνο. Ιερούργησε ο Παν/τος Ιερομόναχος π. Βησσαρίων Βάλλιος (ο οποίος είχε τελέσει και τη Θεία Λειτουργία ανήμερα του Τιμίου Σταυρού στην νήσο) και προσήλθε πλήθος προσκυνητών ενώ έψαλλαν οι μοναχές της Μονής.