1924–1925 годы стали одними из трагических в истории Валаамской обители. После революции 1917 года обитель территориально принадлежала получившей независимость Финляндии. В 1921 году Финляндская Православная Церковь получила автономию от Святейшего Патриарха Тихона. Впоследствии, в 1924 году, воспользовавшись нестроениями в Русской Православной Церкви и заточением в Донском монастыре Святейшего Патриарха Тихона, Финляндская Православная Церковь под давлением правительства Финляндии переходит в ведение Константинопольского Патриархата. Начинается насильственное введение в православных приходах Финляндии и монастырях Валаамском и Коневском нового, григорианского, стиля. На Валааме в единой доселе монашеской семье произошел раскол среди братии — на новостильников и старостильников. «1925 года 10 сентября на Валааме было разделение старого и нового стиля. Стали принуждать переходить на новый стиль. Многие из братий остались по-старому. Начались суды. Приехало церковное управление; во главе с нашим игуменом отцом Павлином был суд; стали призывать по одному каждого из братий. Многих уволили из обители. Пришла очередь и моя. Вошел я в комнату, там сидел игумен Павлин с прочими из Церковного управления. <…> Они спросили: "Признаешь ли игумена отца Павлина? Будешь ли ходить в собор по новому стилю?". На их вопросы я не мог ответить, у меня в это время точно отнялся язык. Они усомнились и сказали: "Ну, что же ты не отвечаешь?". Я не мог сказать ничего. Тогда они сказали: "Ну иди, раб Божий, и подумай". Я начал молиться Божией Матери, Споручнице моей в сердце моем: –1925 годы стали одними из трагических в истории «Скажи мне и укажи путь жизни моей: на какую сторону идти, за новый или за старый стиль? В собор ходить или куда?". И молился я, грешный, Матери Божией во время своего послушания на кухне. Когда я свое послушание вечернее кончил, пошел к себе в келью и подумал в простоте сердца своего: "Что же Матерь Божия не извещает меня?". Но милость Божия не оставила меня, грешного. Она желает всем спасения. Вдруг в келье моей явился собор, такой же, как он и есть, высоты, длины и ширины. Удивился я чудному явлению. Как он вошел в мою маленькую келью? Но внутренний голос сказал: "Богу все возможно, нет ничего невозможного". "Ну вот, надо ходить в церковь, в собор, по новому стилю". В то время, когда я так размышлял, сверху спустилась завеса церковная, голубая, посредине завесы золотой крест. Собор остался за завесой. Я остался по другую сторону собора; собор стал мне не виден, и внутренний голос говорил: «Иди на старый стиль и держись его». И слышу женский голос сверху: «Если хочешь спастись, держи предание святых апостолов и святых отцов». И во второй раз то же самое повторилось, и в третий раз голос сей: «Если хочешь спастись, держи предание святых апостолов и святых отцов, а не сих мудрецов». После этого чуда все скрылось, и я остался один в келье. Сердце мое возрадовалось, что Господь указал путь спасения по молитвам Божией Матери».
(https://valaam.ru/starets/5523/)
"Τα έτη 1924-1925 ήταν από τα πιο τραγικά στην ιστορία της Μονής Βαλαάμ. Μετά την επανάσταση του 1917, το μοναστήρι ανήκε εδαφικά στην ανεξάρτητη Φινλανδία. Το 1921, η Φιλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία απέκτησε αυτονομία από τον Πατριάρχη Τύχωνα. Στη συνέχεια, το 1924, εκμεταλλευόμενοι την αναστάτωση στην Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία και την φυλάκιση στη Μονή Ντονσκόι του Αγίου Πατριάρχη Τύχωνα, η Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία, υπό την πίεση της κυβέρνησης της Φινλανδίας, εξαρτήθηκε από το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης. Μια βίαιη εισαγωγή ξεκινά στις Ορθόδοξες ενορίες της Φινλανδίας και στα μοναστήρια του Βαλαάμ και του Κονέφσκι του νέου, Γρηγοριανού ημερολογίου. Στο Βαλαάμ, σε μια μοναδική μέχρι τώρα μοναστική αδελφότητα, υπήρξε διάσπαση ανάμεσα στους αδελφούς -στο νέο ημερολόγιο και το παλιό ημερολόγιο. Στις 10 Σεπτεμβρίου του 1925, στο Βαλαάμ, υπήρξε διαχωρισμός μεταξύ παλαιού και νέου ημερολογίου. Άρχισαν να μας αναγκάζουν να μεταβούμε στο νέο ημερολόγιο. Πολλοί από τους αδελφούς παρέμειναν με το παλαιό. Άρχισαν δίκες. Η εκκλησιαστική διοίκηση έφτασε. Με επικεφαλής τον ηγούμενό μας, πατέρα Παυλίνο, συνεστήθη δικαστήριο. Άρχισαν να καλούν έναν έναν τους αδελφούς. Πολλοί εξορίστηκαν από τη Μονή. Είχε έρθει η σειρά μου. Μπήκα στο δωμάτιο και εκεί καθόταν ο ηγούμενος Παυλίνος μαζί με τους άλλους από την εκκλησιαστική διοίκηση. <...> Με ρώτησαν: "Αναγνωρίζεις ως ηγούμενο τον πατέρα Παυλίνο; Θα πηγαίνεις στον καθεδρικό ναό με το νέο ημερολόγιο;". Δεν μπορούσα να απαντήσω στις ερωτήσεις τους, γιατί η γλώσσα μου εκείνη τη στιγμή είχε παραλύσει. Με ανακριτικό ύφος μου είπαν: "Λοιπόν, γιατί δεν απαντάς;" Δεν μπορούσα να πω τίποτα. Τότε είπαν: "Πήγαινε, δούλε του Θεού, και σκέψου το". Άρχισα να προσεύχομαι στη Μητέρα του Θεού, την Εγγυήτρια μου, μέσα από την καρδιά μου: "Πες μου και δείξε μου το μονοπάτι της ζωής μου: με ποια πλευρά να πάω, με το νέο ή με το παλαιό ημερολόγιο; Να πηγαίνω στον καθεδρικό ναό ή πού;". Και προσευχόμουν, ο αμαρτωλός, στη Μητέρα του Θεού, κατά τη διάρκεια της υπακοής μου στην κουζίνα. Όταν τελείωσα την διακονία μου το βράδυ, πήγα στο κελί μου και αναρωτήθηκα με την απλότητα της καρδιάς μου: "Γιατί η Μητέρα του Θεού δεν με πληροφορεί;". Αλλά το έλεος του Θεού δεν με εγκατέλειψε, τον αμαρτωλό. Θέλει όλοι να σωθούν. Ξαφνικά εμφανίστηκε ο καθεδρικός ναός στο κελί μου, ίδιος όπως είναι, στο ύψος, το μήκος και το πλάτος. Ήμουν έκπληκτος από αυτήν την θαυμαστή εμφάνιση. Πώς μπήκε στο μικρό μου κελί; Αλλά μια εσωτερική φωνή μου είπε: "Ο Θεός είναι δυνατός, τίποτα δεν είναι αδύνατο". "Λοιπόν, πρέπει να πηγαίνουμε στην εκκλησία, στον καθεδρικό ναό, με το νέο ημερολόγιο". Εκείνη την ώρα, ενώ το ερμήνευσα έτσι, έπεσε από πάνω η κουρτίνα της εκκλησίας, η οποία ήταν μπλε και στη μέση της είχε έναν χρυσό σταυρό. Ο καθεδρικός ναός παρέμεινε πίσω από την κουρτίνα. Εγώ έμεινα στην άλλη πλευρά από αυτήν του καθεδρικού ναού, μη μπορώντας πλέον να τον δω, και μια εσωτερική φωνή είπε: "Πήγαινε με το παλαιό ημερολόγιο και κράτα το". Και ακούω μια γυναικεία φωνή από ψηλά: "Αν θέλεις να σωθείς, κράτα πιστά την παράδοση των Αγίων Αποστόλων και των Αγίων Πατέρων". Και δεύτερη φορά συνέβη το ίδιο και την τρίτη φορά η φωνή είπε: "Αν θέλεις να σωθείς, κράτα πιστά την παράδοση των Αγίων Αποστόλων και των Αγίων Πατέρων, και όχι αυτών των "σοφών"". Μετά από αυτό το θαύμα, όλα εξαφανίστηκαν, και έμεινα μόνος στο κελί. Η καρδιά μου ήταν χαρούμενη που ο Κύριος έδειξε τον δρόμο της σωτηρίας μέσω των πρεσβειών της Παναγίας Μητέρας Του".
(Σημείωση: Μέρος του ανωτέρου κειμένου (σε μετάφραση) δημοσιεύτηκε στο Φλωρινικό ιστολόγιο "Κρυφό Σχολειό")
