Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Αγαθάγγελος

ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ Γ.Ο.Χ.

ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΚΥΡΟΣ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΣ (+ 1967)

50 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΟΣΙΑΚΗ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ

Κατά κόσμον Αγαθάγγελος Ελευθερίου, γεννήθηκε το 1888 στην Πρίγκηπο της Κωνσταντινουπόλεως, από γονείς ευσεβείς, τον Ελευθέριο και την Θεοφανώ. Μετά τις εγκύκλιες σπουδές φοίτησε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Μετά την αποφοίτησή του προσλήφθηκε από τον Μητροπολίτη Δράμας Αγαθάγγελο και υπηρέτησε σαν δάσκαλος σε Βουλγαρόφωνα χωριά κατά την περίοδο 1910 – 1913, με κίνδυνο της ζωής του λόγω της Βουλγαρικής προπαγάνδας.

Διετέλεσε Αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Δράμας. Ως Διάκονος φοίτησε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή των Αθηνών και στη συνέχεια στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, απ’ όπου αποφοίτησε το 1922.

Μετά την εισαγωγή του Νέου Ημερολογίου διετέλεσε Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Φωκίδος, Πρωθιερεύς του Πανελληνίου Ιδρύματος Τήνου και καθηγητής σε διάφορα Γυμνάσια και την Παιδαγωγική Ακαδημία Φλωρίνης.

Σε όλη του την ζωή ανέπτυξε μεγάλη εθνική, πατριωτική και πνευματική δραστηριότητα, διαρκώς όμως είχε έλεγχο συνειδήσεως για το ημερολογιακό ζήτημα, οπότε μελετήσας ενδελεχώς το θέμα προσχώρησε στην Γνήσια Ορθόδοξο Εκκλησία της Ελλάδος (1957). Το ίδιο έτος «η Εκκλησία εκτιμήσασα την λαμπράν μόρφωσίν του, το χρηστόν ήθος του και την πνευματικήν του ανωτερότητα, ως και την εθνικήν αυτού, κοινωνικήν καί φιλανθρωπικήν δραστηριότητα, τον ανέδειξε Μητροπολίτην τῆς πάλαι ποτέ διαλαμψάσης Μητροπόλεως Τήνου, εκεί δηλαδή ένθα επί πολύν χρόνον υπηρέτησε κατά το παρελθόν» («Κ.Γ.Ο.» τ. 1981, σελ. 160). Χειροτονήθηκε Επίσκοπος την 8η Νοεμβρίου 1957, στην ιστορική κατακόμβη του Αγίου Μηνά, της Ι. Μ. Παναγίας Κερατέας, από τον τότε Πρόεδρο της Ιεράς Συνόδου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Δημήτριο (+ 1976) και μέλη της Ιεράς Συνόδου.

Το επόμενο έτος 1958 αναδείχθηκε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος, σε διαδοχή του Αρχιεπισκόπου Ματθαίου Α’ (+ 1950). Η εκλογή του έγινε την 18. 3. 1958 στον Ι. Ν. Αγίας Τριάδος Κάτω Ηλιουπόλεως Αθηνών, ναό πού χρησιμοποίησε έκτοτε σαν έδρα του, με διαμονή του ένα πτωχό κελλί!

Η ανάρρησή του στον Αποστολικό Θρόνο των Αθηνών θορύβησε την Νεοημ. Εκκλησία της Ελλάδος, η οποία αμέσως κίνησε διωγμό εναντίον του. Αρχικά επιδιώχθηκε να επιστρέψει στην Νεοημερολογητική Εκκλησία, αλλά ο μακαριστός έμεινε σταθερός στην ομολογία του.

Το 1961 σύρθηκε στο Τμήμα Μεταγωγών Πειραιώς με «κλούβα» και διπλή φρουρά και κλείστηκε στο κρατητήριο μαζί με κακοποιούς του κοινού ποινικού δικαίου, για να μεταφερθεί εξόριστος στη Μονή Στροφάδων. Τον αγαθό Ιεράρχη έσωσε τότε από την εξορία ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών Πειραιώς Σλάνταβος, ο οποίος αποφάνθηκε ότι ήταν βαρύτατα ασθενής και έπρεπε να εισαχθεί σε νοσοκομείο. Στη συνέχεια μεταφέρθηκε με αστυνομική συνοδεία σε κλινική του Χαλανδρίου, όπου νοσηλεύθηκε για αρκετό διάστημα φρουρούμενος για να μην δραπετεύσει!

Κατά την Αρχιερατεία του έλαβαν χώρα σημαντικά γεγονότα της ιστορίας της Γνήσιας Ορθοδόξου Εκκλησίας, όπως ο Καθαγιασμός Αγίου Μύρου (1958), η μεγάλη Κληρικολαϊκή Σύναξις (1958), ο Αφορισμός του Χιλιασμού (1963) και η καταδίκη του λεγομένου Διαλόγου μετά του Παπισμού (1964).

Κοιμήθηκε ειρηνικά την 21η Απριλίου 1967, Τετάρτη της Διακαινησίμου, μετά από πολύμηνη ασθένεια. Ενταφιάστηκε στο Κοιμητήριο των Αρχιερέων, στο Παρεκκλήσιο του Αγίου Μόδεστου της Ι. Μονής Παναγίας Κερατέας. Η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε προεξάρχοντος του πρώην Μητροπολίτου Πατρών Ανδρέου, συμπαραστατουμένου από μέλη της Ιεράς Συνόδου και εικοσιπέντε Κληρικών. Τον επικήδειο λόγο εκφώνησε ο Πρωτοσύγκελλος Πρωθιερεύς Ευγένιος Τόμπρος.

Ο εψηφισμένος Επίσκοπος Αγαθάγγελος, ενώ προσφωνείται από τον Επίσκοπο Σαμαμίνος Θεόκλητο, κατά την χειροτονία του. Διακρίνονται αριστερά, καθήμενος ο πρώην Πατρών Ανδρέας, επί του θρόνου ο Επίσκοπος Σαλαμίνος Θεόκλητος και δεξιά (από αριστερά προς τα δεξιά) ο Πρωτοσύγκελλος Πρωθιερεύς Ευγένιος Τόμπρος, ο Ιερομ. Θωμάς Γκαραγκούνης και ο χειροτονούμενος μεταξύ των Διακόνων Γαλακτίωνος Γκαμίλη και Ταρασίου Καραγκούνη.

Την Μεγάλη Πέμπτη του έτους 1958, προέστη του Καθαγιασμού Αγίου Μύρου, στην Ι. Μ. Παναγίας Κερατέας, συμπαραστατούμενος υπό των μελών της Ιεράς Συνόδου. Εξ αριστερών προς τα δεξιά διακρίνονται οι Αρχιερεῖς Μεσσηνίας Γρηγόριος, Πειραιώς Άνθιμος, Βρεσθένης Ματθαίος Β', Θηβών Ιωάννης, Κορινθίας Κάλλιστος, Πατρών Ανδρέας, Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Αγαθάγγελος (επί του θρόνου), Θεσσαλονίκης Δημήτριος, Τρίκκης Βησσαρίων και Αττικής Μελέτιος.

Το έτος 1964 ο αφόρισμός του Χιλιασμού. Στην φωτογραφία, ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος ομιλών κατά την Σύναξη της Ιεράς Συνόδου και του Ιερού Κλήρου, στον Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλλιθέας. Εξ αριστερών προς τα δεξιά διακρίνονται ο Ιερομόναχος Κάλλιστος Κατσούλης, ο Αρχιμανδρίτης Μηνάς Βρεττός (Καθηγούμενος των Ιερών Μονών Αγίας Άννης και Αγίας Μαγδαληνής Λαμίας), ο Επίσκοπος Κορινθίας Κάλλιστος, ο Αρχιεπίσκοπος Αγαθάγγελος, ο Πατρών Ανδρέας, ο Πρωθιερεύς Ευγένιος Τόμπρος και ο Αρχιμανδρίτης Χριστόφορος Χρονόπουλος (Καθηγούμενος της Ι. Μ. Εὐαγγελιστρίας - Σκήτης Παναγουλάκη Καλαμών).