ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟ ΗΜΕΡΟΔΕΙΚΤΗ ΤΟΥ
ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΤΟΥΣ 1986
ΤΗΣ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΗΣ ΓΝΗΣΙΑΣ
ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
ΠΡΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΠΙΣΤΑ ΤΕΚΝΑ
ΤΗΣ ΑΓΙΩΤΑΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ
Τιμιότατοι Ιερείς, Μοναχικά Τάγματα της Εκκλησίας, Ευσεβέστατοι Πιστοί, Τέκνα εν Κυρίω αγαπητά!
Χάρη, ειρήνη και ευλογία από τον Θεό και Σωτήρα μας Ιησού Χριστό σε όλους Εσάς κατά το νέο έτος 1986, από μέρους της Ιεράς Συνόδου και Ημών ευχή και ευλογία, ώστε περισσότερο να αγαπήσουμε την αγγελική αρετή της Νηστείας, διά της οποίας ο χοϊκός άνθρωπος αγγελική πολιτεία αποκτά και ουράνιος άνθρωπος γίνεται.
Τέκνα αγαπητά. Ό,τι παρέλαβε και υιοθέτησε η Μητέρα μας Εκκλησία πηγάζει από τα λόγια και τα έργα του Κυρίου και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού. Και ο άγιος θεσμός της Νηστείας δεν παραδόθηκε μόνο 40 μέρες ο Μωυσής και ο Ηλίας ή ο Καθηγητής της ερήμου ο Τίμιος Πρόδρομος με όλη τη ζωή του, αλλά εξαιρέτως νήστευσε, αυτός που δεν είχε ανάγκη νηστείας, ο Θεάνθρωπος Ιησούς, ο Κύριος μας.
Ιδού, τέκνα εν Κυρίω αγαπητά, αν και ο θεσμός της Νηστείας καταπατήθηκε από τον Αδάμ, ο θείος θεσμός της Νηστείας τηρείται και παραδίδεται στην Εκκλησία από τον νέο ΑΔΑΜ του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, ο Οποίος Εαυτόν τύπο και υπογραμμό αφήνει στην Εκκλησία Του, αφού νήστευσε πρώτος ημέρες και νύχτες σαράντα. Πριν διδάξει τους μαθητές του, ότι "το γένος τούτο (του Σατανά), δεν εξέρχεται παρά μόνο με προσευχή και Νηστεία", Αυτός νήστευσε και νίκησε τον τρίπλοκο του Κυρίου πειρασμό στο Σαραντάριο Όρος στο οποίο οδηγήθηκε "από το Πνεύμα" μετά την Βάπτιση του στον Ιορδάνη.
Κατά τον πρώτο πειρασμό ο διάβολος λέει προς τον Κύριο, ο Οποίος ήδη είχε νηστεύσει 40 μέρες: Αν είσαι πράγματι ο υιός του Θεού, όπως άκουσα στον Ιορδάνη, πες να γίνουν αυτές οι πέτρες ψωμιά.
Ο Κύριος νίκησε τον πειρασμό τούτο απαντώντας: Ο άνθρωπος δεν ζει μόνο άρτο, αλλά με κάθε θείο Λόγο, ο οποίος θα εξέλθει εκ του στόματος του Θεού.
Κατά τον δεύτερο πειρασμό, όπως μας διδάσκει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, ο διάβολος ανέβασε τον Κύριο στο ανώτερο μέρος της στέγης του Ναού και του είπε: Αν είσαι πράγματι ο Υιός του Θεού, ρίξε κάτω τον εαυτό σου και όπως λέει ο ψαλμός, ο Θεός θα δώσει εντολή να τρέξουν οι Άγγελοι να σε κρατήσουν στα χέρια τους, ώστε να μην πάθεις το παραμικρό. Ο Κύριος με την απάντηση του: δεν θα εκθέσεις σε κίνδυνο τον εαυτό σου για να δοκιμάσεις έτσι, εάν ο Κύριος σε προστατεύσει, νίκησε και τον δεύτερο πειρασμό.
Κατόπιν προχωρεί ο διάβολος στον τρίτο πειρασμό. Αναβιβάζει τον Κύριο σε πανύψηλο όρος και από εκεί του δείχνει όλες τις βασιλείες της γης και την δόξα. Όλα αυτά θα σου τα χαρίσω, λέει, αν πέσεις και με προσκυνήσεις ως Κύριο σου. Στον λόγο τούτο του πειραστή ο Κύριος απάντησε: "πήγαινε πίσω μου σατανά, έχει γραφεί στην Παλαιά Διαθήκη, Μόνο τον Κύριο και Θεό σου θα προσκυνάς και θα λατρεύεις".
\
Tότε κατησχυμένος "τσακίζεται" να απομακρυνθεί ο διάβολος και ιδού Άγγελοι προσήλθαν και υπηρετούν τον Κύριο.
Τότε ὁ Ἰησοῦς ἀνήχθη εἰς τὴν ἔρημον ὑπὸ τοῦ Πνεύματος πειρασθῆναι ὑπὸ τοῦ διαβόλου, καὶ νηστεύσας ἡμέρας τεσσαράκοντα καὶ νύκτας τεσσαράκοντα ὕστερον ἐπείνασε. Καὶ προσελθὼν αὐτῷ ὁ πειράζων εἶπεν· εἰ υἱὸς εἶ τοῦ Θεοῦ, εἰπὲ ἵνα οἱ λίθοι οὗτοι ἄρτοι γένωνται. Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπε· γέγραπται, οὐκ ἐπ᾿ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος, ἀλλ᾿ ἐπὶ παντὶ ῥήματι ἐκπορευομένῳ διὰ στόματος Θεοῦ. Τότε ἀφίησιν αὐτὸν ὁ διάβολος, καὶ ἰδοὺ ἄγγελοι προσῆλθον καὶ διηκόνουν αὐτῷ. (Κατά Ματθαίον Δ', 1-4 και Κατά Μάρκον 11).
ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΣΗ: Τότε ο Ιησούς οδηγήθηκε από το Πνεύμα το Άγιο σε κάποιο ψηλότερο μέρος της ερήμου, για να υποστεί πειρασμό ως άνθρωπος από τον διάβολο (και να τον νικήσει εξολοκλήρου). Και αφού νήστεψε κατά συνέχεια τεσσαράκοντα ημέρας και νύκτας, ύστερα (και ως άνθρωπος που ήταν) πείνασε. Τότε ο διάβολος, που έχει ως έργο το να πειράζει τους ανθρώπους, τον πλησίασε ύπουλα και του είπε· “εάν είσαι ο Υιός του Θεού (όπως είπε η φωνή που ακούστηκε από τον ουρανό στον Ιορδάνη) θαυματούργησε, πες να γίνουν αυτοί οι λίθοι άρτοι, δια να φας”. Τότε ο διάβολος (έπειτα από την τριπλή του ήττα) άφησε τον Ιησού· και ιδού άγγελοι του Θεού ήλθαν πλησίον του Ιησού και τον υπηρετούσαν ως νικητή.
Ιδού η θεμελίωση του Εκκλησιαστικού θεσμού της Νηστείας, αλλά και το βαθύτερο νόημα αυτής.
Ο Κύριος ως Θεός, δεν είχε χρεία της Νηστείας, νήστευσε όμως ο Θεάνθρωπος Ιησούς για να μας διδάξει τρία πράγματα:
Πρώτον, ότι ο Κύριος οδηγήθηκε από το Άγιο Πνεύμα για να νηστεύσει και να νικήσει τον Διάβολο: "τότε λέει ο Ιησούς οδηγήθηκε στην έρημο από το Πνεύμα¨. Και ο άνθρωπος λοιπόν για να νηστεύσει και να νικήσει τους πειρασμούς στον πνευματικό αγώνα, πρέπει να έχει την Χάρη του Αγίου Πνεύματος και να ωθείται από Αυτό.
Γι' αυτό οι χλιαροί και οι άπιστοι δεν νηστεύουν, αλλά και όταν ακούν περί νηστείας φοβούνται αυτήν και τρομάζουν, διότι είναι γυμνοί από την Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Δεν είναι λιγότερο στερημένοι του Αγίου Πνεύματος εκείνοι οι Κληρικοί και Θεολόγοι, οι οποίοι όχι μόνο δεν νηστεύουν, αλλά θέλουν και να καταργήσουν (να μειώσουν, λένε στην αρχή) τις Αγίες Τεσσαρακοστές. Προγραμματίζουν οι αιρετικοί Οικουμενιστές την αναπροσαρμογή των Εκκλησιαστικών Διατάξεων περί Νηστείας, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής.
Ναι οι Πατέρες υπό του Αγίου Πνεύματος εμφορούμενοι, όρισαν πάνω στο πρότυπο του Κυρίου τις Τεσσαρακοστές, αυτοί κινούμενοι από τον Διάβολο, ζητούν με νόμο να καταργήσουν τις Νηστείες.
Ας νηστεύσουμε λοιπόν αδελφοί για να είναι μαζί μας η Χάρη του Παναγίου Πνεύματος.
Δεύτερον διδασκόμαστε ότι οι πειρασμοί νικιούνται, και καταισχύνεται ο Διάβολος, διά της Αγίας Νηστείας, η οποία μαραίνει μεν το σώμα, σηκώνει όμως και γιγαντώνει την ψυχή λαμπρύνει αυτήν. Τούτο το βλέπουμε και στους πειρασμούς του Κυρίου αλλά και ο ίδιος ο Κύριος πάλι διαβεβαιώνει τους μαθητές Του ότι: "αυτό το γένος (του διαβόλου) δεν εξέρχεται, παρά μόνο με την προσευχή και την νηστεία" (Ματθ. ΙΖ', 21)
Τρίτον βεβαιούμαστε, ότι η Αγία Νηστεία κατεβάζει την εκ του Ουρανού και φέρνει πλησίον του νηστευτή τους Αγίους Αγγέλους για να υπηρετήσουν τον αληθινό χριστιανό, τον κατά Χάριν υιό του Θεού, στον αγώνα του για την απόκτηση των χριστιανικών αρετών.
Αδελφοί και τέκνα εν Κυρίω αγαπητά! Ο πρώτος Αδάμ, επειδή δεν νήστευσε, απώλεσε τον εαυτό του και μαζί του όλο το ανθρώπινο γένος. ο Νέος Αδάμ, Ο Κύριος νηστεύοντας νίκησε τους πειρασμούς και έσωσε με την υπακοή όλο το ανθρώπινο γένος.
Τίνος λοιπόν θα γίνουμε εμείς μιμητές; Του πρώτου Αδάμ, του χοϊκού, ή του Νέου, του επουράνιου, ο οποίος νήστευσε.
Οι μιμητές του πρώτου Αδάμ, ιδού και σήμερα είναι χοϊκοί και ζητούν την κατάργηση της Νηστείας, οι δε Αληθείς νηστευτές είναι ουράνιοι άνθρωποι και νικούν τις πολύπλοκες μηχανές του διαβόλου.
Μιμητές λοιπόν γενόμενοι του Κυρίου, ας αγαπήσουμε την αγία Νηστεία όπως την αγάπησαν οι Άγιοι Απόστολοι και οι Άγιοι Πατέρες και όπως αυτή αναλύεται και παρουσιάζεται στις σελίδες του παρόντος Ημεροδείκτη και ας ακούμε πάντα τα λόγια του Κυρίου: Το γένος τούτο δεν εκπορεύεται, παρά μόνο με προσευχή και ΝΗΣΤΕΙΑ".
ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ
Διάπυρος προς Κύριο ευχέτης
+ Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΑΘΗΝΩΝ
ΚΑΙ ΠΑΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΑ ΔΙΑΘΗΚΗ
O Θεός αφού δημιούργησε τον πρώτο άνθρωπο, τον έθεσε στον ευφρόσυνο Παράδεισο για να εργάζεται αυτόν και να το φυλάει. Παράλληλα έδωσε εντολή στον Αδάμ να απολαμβάνει από τους καρπούς όλων των δένδρων, μόνο δε να μην φάει από τους καρπούς ενός δέντρου. Εάν παρέβαινε αυτήν την εντολή, από την ημέρα εκείνη θα έχανε την αθανασία και θα γινόταν πλέον θνητός.
"Καὶ ἐνετείλατο Κύριος ὁ Θεὸς τῷ Ἀδὰμ λέγων· ἀπὸ παντὸς ξύλου τοῦ ἐν τῷ παραδείσῳ βρώσει φαγῇ, 17 ἀπὸ δὲ τοῦ ξύλου τοῦ γινώσκειν καλὸν καὶ πονηρόν, οὐ φάγεσθε ἀπ᾿ αὐτοῦ· ᾗ δ᾿ ἂν ἡμέρᾳ φάγητε ἀπ᾿ αὐτοῦ, θανάτῳ ἀποθανεῖσθε". (ΓΕΝΕΣΗ Β' 16- 17)
Με την συγκεκριμένη νηστεία ο Αδάμ θα παρέμενε αθάνατος και με την εργασία της αρετής θα ξεπλήρωνε τον σκοπό για τον οποίο τον δημιούργησε ο Θεός. δηλαδή θα έμοιαζε στο Θεό, θα γινόταν Θεός κατά Χάριν.
Αυτό ήταν το αγαθό της Νηστείας την οποία όρισε ο Θεός στον πρώτο άνθρωπο. Η παράβαση όμως της Νηστείας από τους Πρωτόπλαστους στοίχισε όχι μόνο την απώλεια εκείνου του Παράδεισου, αλλά και όλων των Θείων χαρισμάτων, με τα οποία είχε προικίσει ο Θεός τον πρώτο άνθρωπο, καθώς τον δημιούργησε "κστ' εικόνα και καθ' ομοίωσιν" (ΓΕΝ. Α'26). Ιδιαιτέρως όμως στοίχισε εκείνη η παράβαση της νηστείας, τον θάνατο.
Ας ακούσουν λοιπόν οι καταφρονητές της νηστείας ή και οι πολέμιοι αυτής, ότι ποιούν έργο διαβόλου. Ο Κύριος "όρισε", δηλαδή έδωσε ρητή εντολή "να μην φάτε από αυτόν", το οποίο και πάλι σημαίνει "νηστέψτε". Έδωσε αυτή την εντολή με μεγάλο και φοβερό επιτίμιο: ¨(ΓΕΝ Β 17).
Τί είπε όμως ο επίβουλος διάβολος για να πλανήσει τους Πρωτόπλαστους; Διέβαλλε τον ίδιο τον Θεό (!), και συμφώνησαν στην διαβολή του και οι Πρωτόπλαστοι! Όχι τους είπε, δεν θα πεθάνετε, όταν καταλύσετε την νηστεία την οποία σας όρισε ο Θεός αλλά θα γίνετε σαν Θεοί.
Το αποτέλεσμα όμως της κατάλυσης της πρώτης και αγίας εντολής, ποιό ήταν; Αυτό που είπε ο διάβολος; Όχι ασφαλώς, αλλά όπως λέει ο Απόστολος Παύλος "(ΡΩΜ. Ε 12)
Για την παράβαση και τις συνέπειες εκείνης της νηστείας, χρειάστηκε να γίνει ένας Θεός άνθρωπος, ο Οποίος και πάλι παρέδωσε στους λυτρωμένους από αυτόν την Αγία Νηστεία, με το δικό του παράδειγμα αφού ο Ίδιος πρώτος νήστεψε.
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΦΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ
Και μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων, η νηστεία ως μέσο κάθαρσης και αγνισμού, απαντάται ως μόνιμος και συνεχής θεσμός, σε ολόκληρη την Παλαιά Διαθήκη. Οι Ισραηλίτες είχαν τακτές νηστείες. Νήστευαν πριν από μεγάλες εορτές και θεία γεγονότα ή νήστευαν μετά από θεία τιμωρία (σωφρονισμό) για να τύχουν του ελέους του Θεού (Έξοδος ΛΗ' 26, Κριτές Κ' 26, Εσθήρ Δ' 16, Β' Μακκαβαίων ΙΓ' 12, Ιωήλ Α' 14, Ησαΐας ΝΗ' 3, Βαρούχ Α' 5, Δανιήλ Θ' 3 κλπ.)
Όχι μόνο αυτά, αλλά η Νηστεία ζητείται ήδη από την Παλαιά Διαθήκη, να συνοδεύεται από προσευχή και να συμπορεύεται με τις αρετές της ελεημοσύνης και της δικαιοσύνης: (Τωβίτ ΙΒ', 8).
Μεγάλος νηστευτής υπήρξε ο Προφήτης Μωυσής! Ο θειότατος αυτός καταξιώθηκε να συνομιλήσει πρόσωπο προς πρόσωπο με το Θεό στο Όρος Σινά "αφού καθάρισε τον εαυτό του με τεσσαρακονθήμερη νηστεία"
" καὶ ἦν ἐκεῖ Μωυσῆς ἐναντίον Κυρίου τεσσαράκοντα ἡμέρας καὶ τεσσαράκοντα νύκτας· ἄρτον οὐκ ἔφαγε καὶ ὕδωρ οὐκ ἔπιε· καὶ ἔγραψεν ἐπὶ τῶν πλακῶν τὰ ρήματα ταῦτα τῆς διαθήκης, τοὺς δέκα λόγους. ". (ΕΞΟΔΟΣ)
Παράλληλα προς τον Θεόπτη Μωυσή, πρότυπο νηστείας κατά την Παλαιά Διαθήκη είναι ο Ζηλωτής Ηλίας. Αυτός με την νηστεία τόσο πολύ λέπτυνε την σάρκα, ώστε αξιώθηκε πολλά θαυμάσια, εξαιρέτως να δει τον Κύριο ως "φωνή αύρας λεπτής" (Βασιλειών Γ' ΙΘ' 12).
Ως πρότυπα νηστείας για την Παλαιά Διαθήκη μπορούμε να αναφέρουμε και την νηστεία των Νηνευϊτών (Προφήτης Ιωνάς), όπως και την νηστεία των τριών Παίδων, οι οποίοι προκειμένου να μην φάνε κρέας και να μην πιούν οίνο από το τραπέζι του ειδωλολάτρη Ναβουχοδονόσορ, νήστεψαν τρεφόμενοι μόνο με τα σπέρματα της γης (Δανιήλ Α' 5-16).
Τέλος θα αναφέρουμε τον μέγιστο των νηστευτών, με τον οποίο κλείνει η Παλαιά Διαθήκη, δηλαδή τον Τίμιο Πρόδρομο, ο οποίος όχι απλά νήστεψε, αλλά απέκτησε την αγγελική πολιτεία, γι' αυτό και ο Κύριος είπε για αυτόν "Ουκ εγηγερται μειζων εν γεννητοις εκ γυναικων Ιωάννου του Βαπτιστού (Ματθαίος ΙΑ' 11).
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ
Η νηστεία την οποία είδαμε στην Παλαιά Διαθήκη τελειώνεται και λαμβάνει το πλήρες νόημα της από τον ίδιο τον Κύριο.
Ο Κύριος μη έχοντας ανάγκη νηστείας, νήστεψε σαράντα ημέρες και σαράντα νύχτες για να αφήσει σε εμάς αιώνιο πρότυπο νηστείας και να διδάξει ότι στη νηστεία οδηγείται ο πιστός, ωθούμενος από την Χάρι του Αγίου Πνεύματος, ώστε μέσω αυτής να δυναμώσει, ως πνευματικός άνθρωπος, και να μπορέσει να προχωρήσει σε πνευματικούς αγώνες, να νικήσει τον αντίδικο διάβολο και να έχει δίπλα του στον αγώνα της πνευματικής τελείωσης τους Αγίους Αγγέλους.
Ο Κύριος εν προκειμένω νηστεύοντας ο ίδιος σαράντα ημέρες, δεν θεσμοθετεί απλώς την αγία Νηστεία, αλλά και την τελειοποιεί και δίνει το πραγματικό νόημα της Νηστείας.
Και ο Προφήτης Μωυσής και ο Ηλίας, νήστεψαν σαράντα μέρες, όμως η σαρανταήμερη νηστεία του Κυρίου έχει την αναφορά της ευθέως και αμέσως στην ανυπακοή του Αδάμ και την καταπάτηση της Νηστείας με όλες εκείνες τις συνέπειες.
Ο Κύριος νηστεύοντας (ανθρώπινα) άφησε τέλειο πρότυπο της νηστείας. Αν ο Κύριος (ανθρωπίνως) νήστεψε πριν αρχίσει το έργο του, νίκησε τον τριπλό πειρασμό με την νηστεία και την προσευχή, θέλοντας να διδάξει σε εμάς με το δικό του παράδειγμα την προετοιμασία μας με νηστεία και προσευχή για οποιοδήποτε μεγάλο έργο.
Εν προκειμένω το μέγιστο των έργων μας είναι η σωτηρία μας, είναι η θέωση του Χριστιανού. Στην πορεία όμως αυτή παρεμβάλλει ο αντίδικος, ο πειρασμός, όπως και στον Κύριο, ο οποίος όμως νικιέται με την Νηστεία και την Προσευχή και έτσι ο πιστός προχωρεί στον πνευματικό Αγώνα, για την πνευματική και ηθική του τελείωση, δηλαδή την Θέωση. Ο παραμερισμός και η κατανίκηση των πειρασμών και η περεταίρω πνευματική πρόοδος είναι το νόημα της νηστείας που παρέδωσε ο Κύριος.
Γι' αυτό και στο κατεξοχήν πνευματικό λειτουργικό βιβλίο το Τριώδιο, τονίζεται: "Ελάτε, όπως ο Κύριος που με την νηστεία διέλυσε τον εχθρό, και εμείς έτσι να σπάσουμε τα βέλη του και την ενέδρα, λέγοντας ο καθένας, ύπαγε πίσω μου σατανά, όποτε μέλλει να μας δώσει πειρασμό".
Ο Μέγας Βασίλειος τονίζει παρόμοια ότι ο Κύριος την σάρκα την οποία προσέλαβε για χάρη μας, με την Νηστεία την ενδυνάμωσε και έτσι αντιμετώπισε τις προσβολές του διαβόλου. διδάσκοντας κι εμάς να κάνουμε το ίδιο. (Περί Νηστείας Ι' 9 P G, 31, 177).
Και ο Ιερός Χρυσόστομος πάλι λέει ότι και ο Κύριος αφού υπέμεινε σαράντα μέρες νηστεία, έτσι πάλεψε με τον διάβολο, αφήνοντας σε όλους εμάς υπογραμμό, ώστε αγνοί δια της Νηστείας να λαμβάνουμε από αυτήν ισχύ (δύναμη) και έτσι να παρατασσόμαστε στην πάλη εναντίον του (Ομιλία στην Γέννηση Ι', 3 P.G. 53, 24).
Αλλά ας δούμε και άλλες μαρτυρίες από την Καινή Διαθήκη για την Αγία Νηστεία.
Πάλι o ίδιος ο Κύριος λίγο πριν την Σταυρική Του θυσία και αμέσως μετά την Αγία Μεταμόρφωση του, στους Μαθητές Του, οι οποίοι τον ρώτησαν γιατί δεν μπορούν να νικήσουν τον πειρασμό, ο οποίος βασάνιζε τον δαιμονισμένο γιο, λέει: "τούτο το γένος δεν εξέρχεται παρά μόνο με προσευχή και νηστεία". (Ματθαίος ΙΖ', 21)
Όχι μόνο ο Κύριος, αλλά και οι Άγιοι Απόστολοι νήστευαν σε συγκεκριμένες περιόδους, όπως μαρτυρούν οι Πράξεις των Αποστόλων (ΚΖ, 9). Μάλιστα, ο Απόστολος Παύλος ρητά αναφέρει ότι κατά την Αποστολική περίοδο διατεταγμένες νηστείες: "υπηρέτησα, λέει, τον Κύριο με κόπο και μόχθο... με νηστείες πολλές φορές" (Β' Κορινθίους ΙΑ' 27). Ο Ιερός Χρυσόστομος παρατηρεί, ότι νήστεψε ο Απόστολος Παύλος, όταν είχε ιδιαίτερη ανάγκη την θεία βοήθεια. Το δύσκολο Αποστολικό έργο του, το οποίο είχε συνεχώς την ανάγκη της θείας βοήθειας, έκανε τον Απόστολο Παύλο να νηστεύει πολλές φορές.
Και πάλι στις πράξεις των Αγίων Αποστόλων βλέπουμε, ότι όλοι οι Χριστιανοί νήστευαν. Είχαν κοινές λατρείες, κήρυγμα και νηστεία: (Πράξεις ΙΓ' 2). Και ο Άγιος Χρυσόστομος παρατηρεί: "Βλέπεις πόσο μεγάλο πράγμα είναι η νηστεία; Όταν επρόκειτο να χειροτονήσουν, τότε νήστευαν και δέχονταν την αποκαλυπτική Χάρη του Αγίου Πνεύματος για να εκλέξουν αποστόλους (Κληρικούς) για την διάδοση του Ευαγγελίου".
Και πάλι στις Πράξεις αμέσως διαβάζουμε: "Τότε αφού νήστεψαν και προσευχήθηκαν, τους έβαλαν πάνω τα χέρια τους (σ. ιστ.: ως ευλογία) και τους άφησαν να φύγουν. (Πράξεις!)
Επίσης στην Α' προς Κορινθίους επιστολή (Ζ' 5) ο Απόστολος Παύλος διδάσκει τους Χριστιανούς την εγκράτεια για να επιδίδονται με μεγαλύτερο ζήλο και προσοχή στη νηστεία και την προσευχή.
Τέλος ο 69ος Αποστολικός Κανόνας ορίζει ως Νηστείες για όλους τους χριστιανούς την Τετάρτη και την Παρασκευή και την Αγία Τεσσαρακοστή.
Λέει ακριβώς ο Ιερός Αποστολικός Κανόνας: "Όποιος Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή Υποδιάκονος, ή Αναγνώστης, ή Ψάλτης, κατά την Αγία Τεσσαρακοστή δεν νηστεύει, ή Τετάρτη και Παρασκευή, αυτός να καθαιρείται. Εάν είναι λαϊκός, ας αφορίζεται".
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ
Οι Πατέρες της Εκκλησία, μιμητές των Αγίων Αποστόλων, οι οποίοι μιμήθηκαν τον Κύριο μας, παρέλαβαν τον Άγιο θεσμό της Νηστείας και τον βίωσαν βαθύτατα. Από τους μεγάλους Ιεράρχες μέχρι τους μεγάλους νηστευτές της Ερήμου η θεόσδοτη Νηστεία συνδέθηκε αδιάσπαστα μετά την προσευχή προς αντιμετιση των πειρασμών και την πρόοδο προς τον πνευματικό και ενάρετο βίο.
Δηλαδή κατά τους Πατέρες η Νηστεία είναι θεία Εντολή, που πηγάζει από την Αγία Γραφή και ιδιαίτερα από τον ίδιο τον Θεάνθρωπο Κύριο, ο Οποίος είναι το αιώνιο πρότυπο και στον ιερό τούτο Θεσμό της Νηστείας.
Γενικότερα η θεώρηση και η διδασκαλία των Πατέρων για την αγία Νηστεία βασίζεται απόλυτα στο νόημα και την σημασία που είχε η σαρανταήμερη νηστεία του Κυρίου μας.
Δηλαδή ο αληθής χριστιανός οδηγείται στην νηστεία από το Πνεύμα, νικά με αυτήν τον χοϊκό άνθρωπο, μέσω του οποίου ο αντίδικος πολεμά με τους πειρασμούς τον χριστιανό και έτσι νικητής κατά του πειρασμού συνεχίζει με την νηστεία και την προσευχή και με την συνέργεια των Αγίων Αγγέλων την εργασία των αρετών, οι οποίες τον οδηγούν στο καθ’ ομοίωσιν, δηλαδή στην τελείωση, στην θέωση.
Η νηστεία κατά τους Αγίους Πατέρες δεν είναι αυτοσκοπός, αλλά μέσον που οδηγεί στην νίκη κατά των πειρασμών για να εργαστεί τις αρετές. Νηστεία χωρίς αρετές δεν είναι χριστιανική νηστεία και ψέγεται δριμύτατα από τους Πατέρες.
Ο Ιερός Χρυσόστομος λέει: «νηστεία δεν εννοώ την (τυπική) που κάνουν οι πολλοί, αλλά την ακριβή νηστεία, όχι μόνο από τροφές αποχή, αλλά και των αμαρτιών». Και ο Μέγας Βασίλειος: "αληθινή νηστεία, λέει, είναι η αποξένωση μας από το κακό (την αμαρτία) (P.G. 28, 260). Η νίκη της αμαρτίας δίνει το πρώτο νόημα στη νηστεία.
Ο Άγιος Κλήμης λέει επίσης εμφαντικότατα: "Η νηστεία είναι η αρχή της τροφής"! Και εξηγεί: Όπως η τροφή διατηρεί στην ζωή το σώμα μας ενώ η παντελή έλλειψη τροφής οδηγεί στον σωματικό θάνατο, έτσι κι εμείς οι αληθινοί χριστιανοί, λέει, θα νηστέψουμε από τα κοσμικά, τα χοϊκά, για να πεθάνουμε για τον κόσμο, δηλαδή σαν νεκροί να μην επηρεαζόμαστε και έτσι καθαροί, τρώγοντας την θεία τροφή, να συζήσουμε με τον Θεό. Ώστε και κατά τον Άγιο Κλήμεντα, η νηστεία έχει σκοπό την νέκρωση του χοϊκού ανθρώπου και την ανάσταση του πνευματικού, οποίος ζη και αυξάνει δια της θείας, ουράνιας τροφής, δηλαδή της θείας Χάριτος, εξαιρέτως με την συμμετοχή στο Ποτήριο της ζωής, την θεία Μετάληψη.
Κατακρίνουν οι Πατέρες, όπως προείπαμε, ως μάταιη την νηστεία, η οποία περιορίζεται μόνο στην νηστεία των τροφών. Ο Άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης λέει, ότι σε τίποτα δεν ωφελείται όποιος νηστεύει μόνο τις τροφές και δεν νηστεύει με τις υπόλοιπες αισθήσεις επίσης.
Στο Τριώδιο, στο ουράνιο αυτό βιβλίο, το οποίο μάλλον Άγγελοι συνέγραψαν, διαβάζουμε: "Ας νηστέψουμε ευπρόσδεκτη νηστεία και ευάρεστη στον Κύριο. Αληθινή νηστεία είναι η αποξένωση των κακών, η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από τον θυμό, ο αποχωρισμός των επιθυμιών... η πτώχευση αυτών είναι η αληθινή και ευπρόσδεκτη νηστεία". Και πάλι στο ίδιο βιβλίο: "Νήστεψε από την κακία ψυχή μου, εντρυφώντας στην θεία αγάπη. Άνοιξε την πόρτα σε όλες τις αγαθές ιδέες".
Ο χρόνος της νηστείας χαρακτηρίζεται στο ίδιο βιβλίο του Τριωδίου ως "μακάριος καιρός", "αγαθότατος", "ωραία" και "τερπνή" (ευχάριστη) η ημέρα της νηστείας. Η αγία Νηστεία χαρακτηρίζεται παρόμοια ως "η μητέρα των αρετών", για να τονιστεί η σχέση της προς τις άλλες αρετές, "συμπολίτισσα των ουρανών", για να δηλώσει, ότι είναι αγγελική αρετή, θεία και ουράνια, η "πιο φαιδρή των αρετών", διότι με αυτήν αποκτώνται οι υπόλοιπες αρετές, οδηγείται ο πιστός στην κάθαρση και την ενόραση των θείων και γεύεται την πραγματική, ουράνια χαρά. Ονομάζεται ακόμα "η καλύτερη των αρετών και "Μητέρα της σωφροσύνης".
Από τον άπειρο θησαυρό της υμνολογίας περί της αγίας Νηστείας θα παραθέσουμε ένα μόνο ακόμη μικρό ύμνο του Τριωδίου, διότι είναι εκφραστικότατος και ιδιαζόντως εξυμνεί την νηστεία, την οποία αποκαλεί "το πατρώο κειμήλιο, το πράγμα το θαυμαστό, την μητέρα πάντων που λατρεύουν τον Δεσπότη Χριστό" (Τριώδιο 1895) δηλαδή είναι πατροπαράδοτο θείο και ιερό κειμήλιο που παραδόθηκε πρώτα στον πατέρα μας Αδάμ, τελειότερα όμως παραδόθηκε υπό του νέου Αδάμ, του Κυρίου μας και από όλους τους Πατέρες μας! Την ονομάζει και χρήμα θαυμάσιο καθώς έχει μέγιστη αξία όπως ο χρυσός! Ιδιαίτερα όμως την ονομάζει μητέρα όλων εκείνων, οι οποίοι αξιώθηκαν να λατρεύουν ειλικρινά τον Δεσπότη Χριστό. Είναι αληθινή μητέρα η νηστεία, αφού αυτή οδηγεί στη νέκρωση του χοϊκού ανθρώπου και την αναγέννηση του νέου, του πνευματικού, του ουράνιου ανθρώπου.
Τέλος πρέπει να τονίσουμε το αγωνιστικό χαρακτήρα της νηστείας, ο οποίος κατεξοχήν πάλι τονίζεται στο Τριώδιο. Η νηστεία είναι πρωτίστως "αγώνας", τον οποίον αναλαμβάνουν εκείνοι, οι οποίοι επιθυμούν να κάνουν αθλήματα πνευματικά (αρετές).
Ολόκληρη η Μεγάλη Τεσσαρακοστή χαρακτηρίζεται ως στάδιο αθλητικών αγώνων, στο οποίο θα εισέλθουν οι χριστιανοί να αγωνιστούν κατά των πειρασμών, για την κάθαρση και κυρίως την κατάκτηση των αρετών. «Το στάδιο των αρετών άνοιξε, όσοι επιθυμείτε να αθληθείτε, να εισέλθετε, ξεκινώντας τον καλό αγώνα της Νηστείας», «έφτασε ο καιρός που αρχίζουν οι πνευματικοί αγώνες, η νίκη κατά των δαιμόνων, η πάνοπλη εγκράτεια».
Η ΕΜΜΕΤΡΟΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑ, Η ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ, ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΝ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ
"Ποιό το όφελος, αν δεν προσφέρεις στο στόμα κρέας και δαγκώνεις με την κακία τον αδελφό σου; Ή αν δεν φας τροφές, που εσύ αγόρασες, και αρπάξεις άδικα αυτά των φτωχών; Νήστεψε και ο Ιούδας με τους άλλους έντεκα μαθητές, αλλά αφού δεν δάμασε την φιλάργυρη συμπεριφορά του, δεν ωφελήθηκε από την ασιτία προς σωτηρία. Και ο διάβολος ποτέ δεν τρώει καθώς είναι πνεύμα ασώματο αλλά ξέπεσε λόγω της κακίας" (Άγιος Γρηγόριος Νύσσης)
"Έφτασε η νηστεία, η μητέρα της σωφροσύνης, η κατήγορος της αμαρτίας και συνήγορος της μετάνοιας, πολιτεία των Αγγέλων και σωτηρία των ανθρώπων" (Τριώδιο)
"Ας ποθήσουμε τη Νηστεία που μαραίνει τα χαλεπά πάθη της ψυχής με την συνέργεια του Αγίου Πνεύματος και που ενισχύει την πραγματοποίηση των ένθεων πράξεων" (Τριώδιο)
"Όλον τον χρόνο και τον καιρό καλή και τίμια είναι η νηστεία διότι μήτε ο διάβολος δεν τολμάει ενάντια στον νηστεύοντα, μήτε ο πειρασμός των δαιμόνων παραμένει σε αυτόν που νηστεύει" (Θησαυρός Δαμασκηνού)
"Η Νηστεία είναι υπεράσπιση κάθε αρετής και αρχή του αγώνα και στέφανος των εγκρατών." (Ισαάκ ο Σύρος)
"Η Νηστεία είναι νέκρωση του σώματος, ζωοποίηση του πνεύματος, κόσμηση των ηθών, κάθαρση της ψυχής, ανύψωση της διάνοιας, πτέρωση του νου" (Μιχαήλ Ψελλός)
"Να νηστεύουμε με ευπρόσδεκτη νηστεία, που είναι ευάρεστη στον Κύριο, Αληθινή νηστεία είναι η αποξένωση από την κακία, η εγκράτεια της γλώσσας, η αποχή από τον θυμό, ο αποχωρισμός των επιθυμιών, της καταλαλιάς, του ψεύδους και της επιορκίας. Η (πνευματική) φτώχια από όλα αυτά είναι αληθινή και ευπρόσδεκτη (νηστεία)" (Τριώδιο)
"Όπως με την βρώση και την παρακοή εξήλθε ο Αδάμ από τον Παράδεισο, έτσι και πάλι με νηστεία και υπακοή, αυτός που το θέλει, εισέρχεται στον Παράδεισο" (Περί Παρθενίας, 6, PG 28, 257).
Η νηστεία και η εγκράτεια κοιμίζει τις επαναστάσεις του σώματος, και μαραίνει την λύσσα του θυμού και τις επιθυμίες..." (Αγ. Γρηγόριος ο Παλαμάς)
"Νέκρωσε μου (Κύριε) τα θελήματα της σάρκας και ζωοποίησε την άθλια καρδιά μου, καθαρίζοντας με την παθοκτόνο νηστεία" (Τριώδιο)
"Ας Νηστεύει και το στόμα από αισχρά λόγια και λοιδορία. Ποιό το όφελος όταν απέχουμε από τα πουλερικά και τα ψάρια ενώ τους αδελφούς μας τους δαγκώνουμε και τους κατατρώμε. Όποιος κατηγορεί, τρώει το κρέας του αδελφού του, δάγκωσε την σάρκα του πλησίον του." (Ιερός Χρυσόστομος)
"Και η μεν νηστεία είναι εντολή ζωής, συνυπάρχουσα με την ανθρώπινη φύση στον Παράδεισο, δοσμένη από τον Θεό στον Αδάμ, σε απαρχή της ενυπάρχουσας σε αυτόν υπό του ιδίου Θεού ζωής και θείας Χάριτος" (Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς)
"Ο Μωυσής βρήκε με την καθαρτήρια νηστεία, την κατανόηση του μόνου καθαρού Θεού. Ψυχή μου με την νηστεία να καθαριστείς, για να πλησιάσεις τον φιλάνθρωπο Θεό" (Τριώδιο)
"Στο όρος του Χωρήβ, αφού με τη νηστεία καθαρίστηκε, είχε ο Ηλίας τον Θεό. Ας καθαρίσουμε και εμείς με τη νηστεία την καρδιά και θα δούμε τον Χριστό (Τριώδιο)
"Αυτός που αγαπά τον Θεό ζει στη γη αγγελικό βίο, νηστεύοντας και αγρυπνώντας..." (Μάξιμος ο Ομολογητής)
Έτσι είναι αγία η οδός του Θεού, και κάθε αρετής το θεμέλιο, η νηστεία ακριβώς, και η αγρυπνία και η εγρήγορση" (Ισαάκ ο Σύρος)
ΚΑΙΝΟΤΟΜΟΥΝ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΝΗΣΤΕΙΑ
Οι Νεοημερολογίτες Οικουμενιστές, παρόλη την διδασκαλία της Εκκλησίας, θέλουν με απόφαση "Μεγάλης Πανορθόδοξης Συνόδου" τους να καταργήσουν και την Αγία Νηστεία.
Μετά από το Μασωνικό συνέδριο του 1923 στην Κωνσταντινούπολη, στο οποίο αποφασίστηκε η περικοπή της Νηστεία, έκτοτε το θέμα αυτό έχει πρώτη θέση στις... διασκέψεις τους. Αντίθεη και Σατανική έμπνευση και εμμονή.
ΚΑΝΟΝΑΣ 69 ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ
"Όποιος Επίσκοπος, ή Πρεσβύτερος, ή Διάκονος, ή Υποδιάκονος, ή Αναγνώστης, ή Ψάλτης, κατά την Αγία Τεσσαρακοστή δεν νηστεύει, ή Τετάρτη και Παρασκευή, αυτός να καθαιρείται. Εάν είναι λαϊκός, ας αφορίζεται".
ΣΗΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΣ: Το ανωτέρω κείμενο- συν Θεώ- θα μεταφραστεί προς δημοσίευση στον Ημεροδείκτη που συντάσσει η ιστοσελίδα μας στην αγγλική γλώσσα με προφανή αφιέρωση στον θεοπαράδοτο Θεσμό της Αγίας Νηστείας.
